De modeshow van de iconische Franse modeontwerper Jean-Paul Gaultier van woensdag in Parijs zal zijn laatste zijn. De tegendraadse fashionista is echter al aan het broeden op een nieuw project: ‘de haute couture zal verder leven’.

Gaultier staat bekend als een beeldenstormer die in zijn ontwerpen god noch gebod erkende. Zijn collecties waren vaak oneerbiedig voor gangbare modeverschijnselen, en hij speelde graag met de traditionele ideeën over gender, ras en cultuur. In de jaren 90 was hij een van de eersten die het nieuwe tijdperk van multiculturaliteit en multiseksualiteit op kledingstukken vertaalde. Hij mengde straatkledij met haute couture, en plaatste andere schijnbaar tegenstrijdige culturele symbolen naast elkaar.

Het is een designer die zo bepalend geweest is, dat er vaak onbedoeld verwezen wordt naar zijn werk, of dat het zelfs ronduit geplagieerd wordt. Denk maar aan de parfumflesjes in de vorm van een torso, of de korsetten met de conische bustehouder.

Madonna en de teddybeer

De (i)conische bh werd in 1990 aan de wereld voorgesteld door JPG’s bekendste klant. In de Japanse stad Chiba, tijdens de eerste stop van haar wereldtournee ‘Blonde Ambition’, kwam Madonna het podium op in een korset met een bh waarvan de cups eindigden in een lange punt. De wereld werd gek, en sindsdien wordt Madonna geassocieerd met de puntbeha.

In een talkshow zou de excentrieke Fransman later onthullen dat hij zijn bekendste kledingstuk oorspronkelijk niet voor de ‘Queen of Pop’ ontworpen had, maar voor zijn teddybeer.

La marinière

Hoewel de ontwerper zelf uit Normandië komt, heeft die andere Franse kuststreek, Bretagne, zijn werk vaak geïnspireerd. Daar komt ook dat andere iconische stuk van hem vandaan: ‘La marinière’, oftewel de matroos.

De trui was al in 1976 te zien tijdens zijn eerste modeshow. Pas in 1983 werd het echter bekend als het vlaggenschip van zijn eerste herencollectie. De gestreepte trui, zoals een zeemanstrui, werd geïnspireerd door zijn grootmoeder die hem altijd in het blauw kleedde. In 1995 werd het kledingstuk ook verkocht op een bustevormige parfumfles en genaamd ‘Le Mâle’.

Atypische mannequins

Sinds het begin van zijn carrière had de ontwerper een passie voor modellen die afwijken van de traditionele schoonheidsnorm. In de jaren ’80 publiceerde hij een advertentie in de krant Libération: ‘Non-conformistische designer op zoek naar atypische modellen. Mismaakte gezichten gelieve zich niet te onthouden.’

Sinds enkele jaren is er een zekere openheid van geest ontstaan in de modewereld. Maar Jean-Paul Gaultier was een van de eersten die meer lichaamsdiversiteit op de catwalk toonde. Het was niet uitzonderlijk om modellen met een maatje meer, senioren of transseksuelen te zien paraderen op zijn modeshows.

Old fashion?

In 2020 heeft haute couture een heropleving nodig om Millennials en Generation Z aan te spreken. Jongeren zijn op zoek naar authenticiteit, engagement en vooral reflectie op ecologie.

Gaultier zette zich in voor de verdediging van LGBTQ- en vrouwenrechten. Op vlak van dierenrechten en ecologie heeft hij ook een zeker engagement vertoond. Sinds 2018 gebruikt hij geen bont meer in zijn ontwerpen. In interviews hekelt hij al jarenlang de spilzucht en het gebrek aan recyclage in de modewereld.

Voor de jongere generatie ontbreekt het echter aan concrete actie. Gaultier is gedurende zijn decennialange carrière altijd zijn tijd vooruit geweest. Voor sommigen lijken modeontwerpers van zijn categorie echter tot een ander tijdperk te behoren.

Laatste show

Gaultier zegt dus vaarwel aan de defilés. De laatste modeshow van het ‘enfant terrible’ van de catwalk vindt woensdag plaats in het Parijse theater van Châtelet. In het kader van de ‘Men’s Fashion Week’ presenteert de 67-jarige zijn nieuwste collectie. In zijn afscheidsvideo die hij op Twitter deelde laat hij weten dat zijn modehuis Gaultier Paris zal blijven bestaan, en dat hij zelf ‘een nieuw concept’ heeft. Daarover zal hij later nog communiceren.