In Italië zegt de regering de mogelijkheden van noodhulp voor de economie te onderzoeken, maar de maffia is al in actie geschoten. Het misdaadsyndicaat heeft immers al aan hulpbehoevende ondernemers en burgers een vorm van sociale bijstand aangeboden. De maffia is in vele Italiaanse regio’s dan ook aan een duidelijke heropstanding bezig.

‘De Italiaanse regering probeert momenteel een beleid uit te werken dat financiële steun aan gezinnen en bedrijven mogelijk zou maken,’ melden diverse Italiaanse media. ‘Die pogingen dreigen echter de loef te worden afgestoken door een partij die over veel meer mogelijkheden beschikt.’

‘De overheid heeft tijd nodig om maatregelen te implementeren. De georganiseerde misdaad kan echter veel sneller reageren en heeft oneindig veel geld achter de hand. Voor de uitbouw van zijn hulpprogramma’s hoeft de maffia ook geen rekening met allerlei regels te houden.’

Gemakkelijke doelwitten

‘Bedrijven die in economische moeilijkheden verkeren, zijn altijd al een gemakkelijk doelwit van de maffia geweest,’ verduidelijkt prefect Annapaola Porzio, bevoegd voor de bestrijding van de georganiseerde misdaad. ‘Maffiosi bieden daarbij aan noodlijdende ondernemingen in eerste instantie goedkope leningen aan.’

‘Er worden echter steeds hogere eisen gesteld, waardoor het bedrijf gewurgd wordt. Daardoor dreigt het uiteindelijk volledig in handen van de misdaadbendes te vallen. Op dit moment hebben veel ondernemers geld nodig. Hun bedrijf is door de coronacrisis immers gesloten. Er zijn geen inkomsten meer. Dat biedt de georganiseerde misdaad de kans om zich in die bedrijven binnen te werken.’

‘De maffia kan momenteel van een ideaal scenario gebruik maken,’ zegt ook Pasquale Angelosanto, generaal van Raggruppamento Operativo Speciale (ROS) van de Italiaanse Carabinieri. ‘Veel bedrijven verkeren in economische moeilijkheden en de overheid is niet in staat om snel hulp te bieden.’

‘Ondernemingen in onder meer de horeca of het toerisme zouden in de verleiding kunnen komen om geld van de maffia te nemen als ze niet snel door de staat worden geholpen. Ik hoop dat deze bedrijven op een of andere manier een uitweg kunnen vinden. Maar meestal blijkt het een illusie de leningen terug te betalen en zich vervolgens van de ongewenste partner los te maken.’

Boodschappen

Angelosanto wijst erop dat de maffia ook van de ontevredenheid van de Italianen probeert gebruik te maken om zijn macht en invloed verder uit te breiden. ‘De georganiseerde misdaad probeert de problematische sociale situatie van vele burgers uit te buiten,’ waarschuwt hij.

‘In Palermo hebben al vele klanten in de supermarkten voorraden ingeslagen zonder voor hun aankopen te betalen. We moeten erop letten dat de ontevredenheid van de bevolking niet uitmondt in een sociaal protest dat door de maffia kan worden misbruikt. Vooral in Zuid-Italië wordt de situatie voor vele bewoners bijna uitzichtloos.’

Enza Rando, vice-voorzitter van het antimaffia-initiatief Libera, wijst erop dat de georganiseerde misdaad in tijden van nood vaak aanvankelijk van onschuldige activiteiten gebruik maakt om terrein te veroveren.

‘Onder meer bieden de maffiosi aan om boodschappen bij mensen thuis te brengen,’ aldus Rando. ‘Dat lijkt misschien belachelijk, maar dat is een strategie van de maffia om de gunst van de bevolking te winnen. Op die manier kunnen de maffiosi zich immers als weldoeners en individuen met een positieve inborst presenteren.’

In vele Zuid-Italiaanse gebieden is de maffia de voorbije jaren grotendeels uit het sociale leven verdreven. ‘Dat was te danken aan een harde aanpak door de politie, maar ook aan doortastende burgerinitiatieven,’ aldus Rando. ‘Nu probeert de georganiseerde misdaad dat verloren terrein terug te winnen.’

‘Met die acties probeert de maffia zichzelf als een soort alternatieve sociale bijstand te presenteren. Men mag echter niet vergeten dat deze figuren vaak bijzonder ernstige misdrijven hebben begaan en tot belangrijke maffiafamilies behoren.’