De experten van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) luiden in hun jongste landenrapport over België een bekende klok: “Een begrotingsaanpassing is nodig om het sociale model van België in stand te houden.”

In het nieuws: De IMF-experten brengen na hun traditionele werkbezoek bij de sociaal-economische spelers hun landenrapport uit. Daarin loven ze de anticrisismaatregelen van de Belgische regering, die de zwaarste schokken van de coronapandemie opvingen, maar besteden ze veel aandacht aan de zwakke plek van onze economie: de overheidsfinanciën.

Meer details: Het herverdelingsmodel van de Belgische fiscaliteit slaagt erin de ongelijkheid te verminderen en de schokken te verzachten, zo schrijven de IMF-experten, maar daar is wel een kostprijs aan verbonden.

• “Het Belgische model veroorzaakt grote structurele tekorten en een toenemende schuld en staat onder druk van de vergrijzing van de bevolking. Om de houdbaarheid ervan te garanderen, zijn verdere hervormingen nodig. De begrotingssituatie verslechterde structureel sinds de pandemie en de energiecrisis.”
• Hogere belastingen dan maar? Nee, zegt het IMF. “Door het hoge belastingniveau lijkt de ruimte voor het mobiliseren van extra belastinginkomsten relatief beperkt, hoewel belastinghervormingen moeten doorgaan.”
• Dan rest er maar een mogelijkheid om de begroting weer structureel op orde te krijgen: de overheidsuitgaven beperken en doelgerichter maken. “De begrotingsaanpassing moet hoofdzakelijk gericht zijn op de rationalisatie van de uitgaven en de verhoging van de efficiëntie, die achterblijft tegenover de best presterende landen”, zeggen de experten.

Efficiëntiewinsten

Ingezoomd: Volgens het IMF kan zowel het pensioenstelsel als de gezondheidszorg efficiënter in ons land. “De uitgaven voor sociale uitkeringen lagen hoger dan het gemiddelde van de geavanceerde economieën in de EU, terwijl de sociale resultaten niet beter waren dan die van de andere landen. Dit wijst erop dat er ruimte is voor efficiëntiewinsten, onder meer door de automatische indexeringsmechanismen te herzien.”

Opmerkelijk: De experten hebben indirect ook kritiek op de Belgische staatsstructuur. “De coördinatie tussen de federale entiteiten is beperkt door hun onduidelijke onderlinge hiërarchie en het gebrek aan een verantwoordingsmechanisme voor alle niveaus. In de toekomst zouden begrotingsaanpassingen in de gewesten en gemeenschappen deel moeten uitmaken van een ruimer consolidatieplan.”