Wanneer je geld op een spaarrekening zet, dan zal de bank, of andere financiële instelling, in ruil hiervoor een rentevergoeding betalen. Deze rente op een spaarrekening is opgebouwd uit twee componenten:
- een basisrente,
- een getrouwheidspremie.
Wat is een basisrente?
De basisrente is een vergoeding die uit wordt gekeerd voor iedere dag dat je geld op de spaarrekening staat. Geld op een spaarrekening zal dus basisrente opleveren vanaf de eerste dag dat het op de rekening staat. Aan het einde van een jaar zal worden berekend hoeveel dagen iedere afzonderlijke storting op de rekening heeft gestaan. Vervolgens zal op die manier de rente worden berekend die uitbetaald dient te worden. De basisrente zal echter altijd worden aangeduid als een percentage per jaar.
Wat is een getrouwheidspremie?
Behalve de basisrente levert een spaarrekening eveneens een getrouwheidspremie op. Om aanspraak te kunnen maken op deze premie dient je geld wel minimaal 12 maanden onafgebroken op de spaarrekening te staan. Wanneer je eerder geld van de rekening opneemt, dan verlies je dus deels het recht op deze getrouwheidspremie. De getrouwheidspremie kan dan ook worden beschouwd als een beloning voor het sparen gedurende een langere periode. De getrouwheidspremie zal over het algemeen drie of vier keer per jaar uit worden gekeerd.
Op het ogenblik dat je meer dan één spaarrekening hebt bij dezelfde bank dan kun je tot drie keer geld overschrijven van de ene naar de andere rekening zonder dat de getrouwheidspremie verloren zal gaan. Doe je echter een vierde overboeking binnen je eigen spaarrekeningen dan zal de getrouwheidspremies helaas wel verloren gaan.
Wijziging van de basisrente en getrouwheidspremie
De basisrente en getrouwheidspremie kunnen fluctueren als gevolg van:
- omstandigheden op de financiële markten,
- de algemene economische situatie.
Bij economische malaise, zullen de rentevoeten in de regel lager zijn. Als gevolg daarvan zal sparen minder aantrekkelijk worden en zal consumptie worden gestimuleerd. Consumptie heeft immers een positief effect op de economische activiteit en de werkgelegenheid.
Een wijziging van de basisrente zal dezelfde dag al gelden en zal daardoor een directe invloed op je spaargeld uitoefenen. Bij een wijziging van de getrouwheidspremie is dit echter niet het geval. Een nieuwe getrouwheidspremie zal pas gaan gelden op het ogenblik dat je een nieuwe storting doet, of zodra een nieuwe periode begint voor het al gestorte spaargeld. Over het algemeen zullen financiële instellingen je aan de hand van rekeninguittreksels, op de hoogte van elke wijziging met betrekking tot de basisrente en de getrouwheidspremie.
Bepaalt de bank de rentevergoeding?
Een bank mag elke rente aanbieden mits daardoor geen financiële problemen door ontstaan. Op het ogenblik dat een bank haar klanten wil laten genieten van een fiscale vrijstelling op hun rentevergoedingen, dan dienen een aantal wettelijke regels in acht te worden genomen.
Deze regels zullen de maximale rentevergoeding verbinden aan de rente van de Europese Centrale Bank. Indien deze rente meer dan 3 procent bedraagt, dan mogen banken de ECB-rente gebruiken als maximale basisrente. Wanneer de rente van de Europese Centrale Bank echter lager ligt, dan mag een bank tot maximaal 3 procent basisrente geven. Deze maximale rente kan echter veranderen en bovendien zal een bank niet worden verplicht om de maximale rente aan te bieden. Zodra een bank de basisrente heeft gewijzigd, mag de rentevoet echter in de drie daaropvolgende maanden niet meer worden verlaagd.
De getrouwheidspremie is eveneens aan bepaalde voorwaarden verbonden. Zo mag deze premie hooguit de helft bedragen van de hoogst getolereerde basisrente en minimaal een kwart van de basisrente die door een bank als effectief toe wordt gepast.
