Het beursgenoteerde aardwarmtebedrijf Ormat maakt geothermie of aardwarmte hip. Jarenlang lieten oliebedrijven de duurzame techniek links liggen, maar het opmerkelijke succes van Ormat kan daar verandering in brengen.

Aardwarmte wordt eigenlijk al sinds mensenheugenis gebruikt. Verschillende beschavingen gebruikten vermoedelijk waterbronnen die geothermisch verwarmd werden om te baden en te koken. Denk maar aan de Romeinse thermen of de populaire warmwaterbronnen in Japan en Taiwan.

Streken met vulkanische activiteit

Geothermie bestaat uit een combinatie van radioactieve vervalprocessen in de aardkorst en restwarmten die voortsproten tijdens het ontstaan van de planeet. Die radioactieve processen wekken al millennia voortdurend warmte op in de ondergrondse lagen van onze planeet. We hebben ondertussen geleerd hoe we via dit complexe natuursysteem energie kunnen opwekken door handig in te spelen op het temperatuurverschil tussen de oppervlakte en de dieper gelegen warmtereservoirs.

Hoe dieper je in de aardkorst graaft, hoe warmer het wordt. De temperatuur stijgt zowaar met 35 tot 40 graden per kilometer diepte. Deze toename is niet overal hetzelfde. Sommige streken hebben hogere temperaturen tegen de oppervlakte. Vooral streken met veel vulkanische activiteit zoals IJsland en Japan staan bekend als ‘warmteanomalieeën’; plaatsen met extreem hoge temperaturen op een relatief kleine diepte. IJsland maakt daar al gretig gebruik van voor economische doeleinden. Zo staat de grootste geothermische centrale van de wereld op dit moment in Nesjavellir, in het zuidwesten van het eiland.

Het tijdperk van geothermie breekt aan

Er is maar één beursgenoteerde geothermie-speler en dat is Ormat. Het bedrijf werd in 1965 opgericht in Israël door de ingenieur Lucien Bronicki. Aan het einde van de jaren 80 stond de onderneming al aan het hoofd van een stroomcentrale in Nieuw Zeeland en IJsland. In 2004 trok het bedrijf naar Wall Street. De hoofdzetel van Ormat ligt in Reno, in de Amerikaanse staat Nevada, en bedient op dit moment 150 stroomcentrales.

De beurswaarde van Ormat schoot in maart omhoog met 80 procent terwijl grote oliebedrijven met lede ogen hun marktwaarde met 20 procent zagen zakken tegenover 2019. Het is mogelijks een vooruitblik op hoe de geothermische sector in de toekomst steeds meer aan belang zal winnen als een bron van hernieuwbare energie.

Terwijl de giganten achter fossiele brandstoffen zoals Shell, BP, Chevron en Total worstelen om zich aan te passen, lonken aandeelhouders steeds meer naar geothermie. Volgens Will Fleckenstein van de Colorado School of Mines kunnen oliebedrijven een schat aan hernieuwbare energie ontsluiten indien ze zich aan geothermie zullen wagen. De opkomst van nieuwe technologieën zoals het opboren van schalieolie maakte van de Verenigde Staten één van de grootste olieproducenten in de laatste decennia. Volgens experts is deze techniek echter niet duurzaam en zullen de oliegiganten hier ooit een lelijke financiële kater aan overhouden.

‘Er is een gevoel dat het tijdperk van geothermie weldra zal aanbreken,’ zegt John Redfern, een Amerikaanse olieman die met zijn startup Eavor onlangs in de geothermische wereld stapte. ‘We hebben lang genoeg geleund op de olie- en gasindustrie. We kunnen deze hele industrie binnen een paar jaar omzetten naar een duurzaam productieproces en tegelijkertijd kosten drukken.’