In sommige steden is het afwachten welke politieke partijen gaan samenwerken. In andere gemeenten is het al een uitgemaakte zaak. Het maken van coalities kan snel gaan, zo blijkt.

Key takeaways

• Akkoorden in Namen en Brussel waren er snel. In Namen zet Les Engagés de algehele samenwerking met MR kracht bij.
• In een hoop gemeenten haalde één partij een absolute meerderheid. Een aantal van hen gaan effectief ook alleen besturen. Verdere gesprekken zijn dan niet nodig.
• De provincie West-Vlaanderen heeft ook al een nieuw bestuur: N-VA, cd&v en Vooruit.

Genoteerd: Namen is de eerste grote stad waar de coalitie al beklonken is.

• In Namen deed partijvoorzitter en lijsttrekker Maxime Prévot (Les Engagés) het uitstekend. Les Engagés klom 14,3 procentpunt naar 43,6 procent. Daarmee haalt hij net geen absolute meerderheid. PS en MR eindigen op een zucht van elkaar, op respectievelijk 15,6 en 15,5 procent.
• Prévot had al aangekondigd dat hij sowieso zou samenwerken met de MR. Die twee partijen vormen ook de Waalse regering en klikten zich aan elkaar vast bij de vorming van de Brusselse en federale regeringen. Dat Les Engagés en MR elkaar snel weten te vinden in Namen is geen verrassing.
  • Ecolo, die verloor en met 12,5 procent de vierde partij werd, verdwijnt uit het stadsbestuur.
• “Afgezien van de PTB, met wie een coalitie niet denkbaar is, verenigt deze toekomstige meerderheid van 30 zetels (23 + 7) op 47 de twee winnende partijen, die verschillen van grootte maar wel een duidelijk signaal geven aan de kiezer”, deelde Prévot mee in een persbericht.
• Het is wel nog niet duidelijk of Prévot zelf burgemeester of schepen wordt in Namen. De kans bestaat dat hij ook wacht om minister te worden in de nog te vormen federale regering.

Genoteerd (2): Burgemeester Philippe Close (PS) bereikte maandagmorgen al een akkoord in Brussel-Stad.

• Close blijft burgemeester in Brussel-Stad, is er overeengekomen. Zijn PS kwam samen op met Vooruit, en zal een coalitie vormen met Les Engagés-cd&v en MR+.
• PS-Vooruit kon standhouden in Brussel. Ondanks een lichte achteruitgang wisten de socialisten 28,1 procent te halen. MR+ volgt met 21,2 procent. Die twee hebben samen al een meerderheid: 16 zetels voor PS-Vooruit en 12 voor MR+ geeft 28 op 49 zetels.
• Maar om toch iets sterker te staan, nemen beiden er ook Les Engagés-cd&v bij. Zo ontstaat er een ruime meerderheid van 31 zetels.
• De PS van Close bestuurde in de vorige legislatuur met Ecolo-Groen en Défi. Ecolo-Groen houdt 6 zetels over in de gemeenteraad, nu dus in de oppositie. Défi kon niet genoeg stemmen halen en is zijn zitjes kwijt.

Absolute meerderheid maakt coalities vormen overbodig

Genoteerd (3): In een heleboel steden en gemeenten kan zo’n coalitievorming snel gaan. Zeker als je een absolute meerderheid haalt.

• Dé uitschieter wat absolute meerderheden betreft is Merksplas. De partij Leefbaar Merksplas van de liberale burgemeester Frank Wilrycx kon 82,1 procent van de kiezers overtuigen, een stijging van meer dan 11 procentpunt. Wilrycx voelt zich gesterkt om alleen te besturen.
• In De Haan haalt Lijst Burgemeester een absolute meerderheid. Toch gaat de partij een coalitie aan met Bewust. Wilfried Vandaele (Lijst Burgemeester/N-VA) blijft op post als burgemeester.
• In Torhout is er ook een absolute meerderheid, maar dan voor cd&v. Kristof Audenaert (cd&v) zegt geen verdere gesprekken te zullen houden en bestuurt dus alleen. Vooruit verdwijnt daardoor uit het schepencollege.
• In Damme gaat cd&v eveneens solo. Oud-partijvoorzitter Joachim Coens (cd&v) blijft er burgemeester.
• Dat geldt ook voor Laarne, waar Andy De Cock (Open Vld) met zijn Lijst Burgemeester 54,6 procent haalde. De liberalen zullen alleen besturen.
• In Opwijk won N-VA de verkiezingen. N-VA-lijsttrekker Johan Deleu wordt de nieuwe burgemeester. Besturen doet N-VA in Opwijk samen met het liberale Vivo.
• In Leopoldsburg blijft de sjerp in handen van cd&v, maar de gemeente krijgt voor het eerst een vrouw als burgemeester: Marleen Kauffmann (cd&v). Cd&v gaat een samenwerking aan met Vooruit.
• In Halle wordt de nieuwe burgemeester ook voor het eerst een vrouw: Eva Demesmaeker (N-VA). De N-VA zal Halle besturen samen met cd&v.
• In Merchtem won Lijst van de Burgemeester van burgemeester Maarten Mast de verkiezingen. Hij vormt een coalitie met N-VA. Cd&v verdwijnt op die manier richting de oppositiebanken.
• Nog een Team Burgemeester met winst in Gistel: Gauthier Defreyne blijft er burgervader. Zijn partij gaat verder met Vooruit, met wie Defreyne al zes jaar lang bestuurde. N-VA zat ook nog in de vorige coalitie, maar verloor een zetel en gaat naar de oppositie.
• En tot slot houdt Raf Terwingen (cd&v) in Maasmechelen de sjerp vast. Hij vormt nu een coalitie met twee andere partijen: Vooruit en Puur.

Eerste deputatie gevormd

Ook genoteerd: Het eerste provinciebestuur is ook al een feit.

• In West-Vlaanderen is er al een afspraak welke partijen de deputatie gaan vormen, zeg maar het schepencollege op provinciaal niveau. N-VA, cd&v en Vooruit slaan daar de handen ineen.
• N-VA komt in de deputatie in de plaats van Open Vld, die zich tevreden moet stellen met de oppositie.