De kwaliteit van voedselproducten op de Europese markt kan waarneembare verschillen tonen. Maar dat fenomeen is niet te linken aan geografische plaatsen. Dat staat in een studie van het Europese Joint Research Centre (JRC). Die vond plaats na klachten van consumenten uit oostelijke regio’s van de Europese Unie over een inferieure voedselkwaliteit.

Volgens de studie is er in de Europese Unie op het gebied van voedselkwaliteit echter geen sprake van discriminatie.

Inkomens

Er loopt al enkele tijd een controverse over kwaliteitsverschillen tussen de producten op de Europese voedselmarkt. Vooral in lidstaten uit oostelijke regio’s van de Europese Unie merkten de consumenten op dat in hun winkels weliswaar dezelfde merken kunnen worden teruggevonden als in westerse voedingszaken, maar dat er op het gebied van kwaliteit aanzienlijke verschillen moeten worden vastgesteld.

De consumenten in lidstaten uit West-Europa zouden daarbij met hun hogere inkomens de beste kwaliteit krijgen aangeboden. Landen met een minder vermogende bevolking die voordien tot het Warschau Pact – onder leiding van de voormalige Sovjet-Unie – behoorden, zouden daarentegen producten met een – in vergelijking – inferieure kwaliteit krijgen aangeboden.

Jean-Claude Juncker, toenmalig voorzitter van de Europese Commissie, benadrukte vier jaar geleden niet te kunnen accepteren dat in sommige delen van Europa – in dezelfde verpakking en met dezelfde marketing – voeding van minder goede kwaliteit zou worden verkocht dan in andere regio’s.

Věra Jourová, destijds Europees commissaris voor consumentenbescherming, maakte gewag van mogelijk misleidende en oneerlijke praktijken. Aan het Joint Research Centre werd gevraagd een onderzoek naar het probleem te starten.

Voedselproducenten voerden aan dat er soms wijzigingen aan de recepten van de producten moesten worden doorgevoerd om zich aan de lokale smaak en vraag te kunnen aanpassen. Er werd echter met klem ontkend dat hiermee ook een eventuele vermindering van de kwaliteit gepaard zou gaan. Een eerste rapport van het Joint Research Centre had al opgemerkt geen aanwijzingen van discriminatie te hebben kunnen vinden. 

Als onderdeel van de studie bekeken de onderzoekers twintig verpakte voedingsproducten die in verschillende lidstaten van de Europese Unie werden verkocht. ‘Bij de helft van de producten konden bij de consumptie verschillen worden ervaren die aan een variatie in de samenstelling moesten worden toegeschreven’, erkennen de onderzoekers. 

Lokale smaken

‘De bevindingen suggereren dat er uiteenlopende versies kunnen bestaan van een voedingsproduct dat onder dezelfde merknaam wordt aangeboden, maar die op het gebied van samenstelling waarneembare verschillen – zoals hoeveelheden of ingrediënten – vertonen’, luidt het. ‘Maar deze waargenomen verschillen bleken geen verband met bepaalde geografische gebieden te vertonen. Er zijn voor een mogelijk verschil tussen oost en west – zoals eerder werd gesuggereerd – dan ook geen aanwijzingen.’

‘We hopen dat de resultaten van het rapport de consumenten, autoriteiten en andere belanghebbenden gerust kunnen stellen dat er geen discriminatie rond voedselkwaliteit bestaat’, merkt Will Surman, woordvoerder van sectororganisatie FoodDrinkEuropa, op. ‘Uiteraard is een veilige en kwalitatieve voeding noodzakelijk, ongeacht waar de producten in Europa worden verkocht. Recepten kunnen echter om vele redenen worden aangepast.’

‘Soms moeten producenten tegemoet komen aan specifieke consumentenvoorkeuren of moeten aan een nationale wetgeving voldoen. Ook kan die aanpassing gebeuren om het gebruik van lokale grondstoffen te optimaliseren. Dit mag echter in geen geval worden verward met het aanbieden van producten van mindere kwaliteit.’

Floriana Cimmarusti, secretaris-generaal van Safe Food Advocacy Europe (Safe), stelde in een reactie op de studie echter dat een verdere waakzaamheid geboden blijft. (wdm)