De chef buitenlands beleid van de Europese Unie (EU) heeft woensdag gewaarschuwd dat er een besluit moet komen over gezamelijke militaire actie in het buitenland. Dat vertelde Josep Borrell zelf aan verslaggevers.
Josep Borrell vertelde verslaggevers dat zijn eerste ontwerp van het “Strategisch Kompas” van cruciaal belang is voor de veiligheid. Dat kompas moet de militaire doctrine voor de EU worden en is aanverwant aan het “Strategisch Concept” van de NAVO. Een militaire doctrine beschrijft de principes die bepalen hoe de krijgsmacht wordt ingezet. Een doctrine omvat regels voor het plannen, voorbereiden en uitvoeren van militaire operaties.
“Europa is in gevaar”, zei Borrell in het voorwoord van het volledige strategiedocument, dat ter bespreking de 27 EU-lidstaten is toegezonden. “We moeten snel inzetbare capaciteiten hebben”, zei hij ook tegen verslaggevers.
Een van de ideeën is een EU-crisismacht van 5.000 man, aldus Borrell. Hij benadrukte dat het door de VS geleide NAVO-bondgenootschap wel primair verantwoordelijk blijft voor de defensie van Europa.
De ministers van Buitenlandse Zaken en van Defensie van de EU zullen maandag bij elkaar komen om het ontwerp te bespreken. Ten vroegste in maart valt het besluit.
Niet op niveau VS
Hoewel de Europese landen beschikken over goed opgeleide militairen bij de cyber-, zee- en luchtmacht, worden de middelen over slechts 27 legers verspreid. Bovendien zijn de trainings- en bijstandsmissies van de EU bescheiden van omvang.
De lidstaten beschikken daarbij ook niet over de logistiek en de commando- en controlecapaciteiten van de Verenigde Staten (VS). Om die reden kan de EU de inlichtingenverwerving van de VS niet evenaren.
Of er echt sprake is van een dreigingsevaluatie is vertrouwelijk. Maar diplomaten geven aan in de richting te kijken van de grenzen van Europa. Het is niet uit te sluiten dat daar vredeshandhavers nodig zullen zijn of burgers geëvacueerd moeten worden.
“Dreigingen worden steeds groter”
De EU stelt dat ze wellicht een nuttigere bondgenoot kan zijn voor de Verenigde Staten als zij autonome militaire capaciteiten ontwikkelt. Joe Biden gaf daarvoor zijn zegen tijdens een gesprek met de Franse president Emmanuel Macron vorige maand.
De brexit heeft de EU weliswaar een militaire macht ontnomen. Maar dat geeft Frankrijk de kans om, samen met Berlijn, een grotere rol in de defensie van de EU te spelen.
“Wij hebben een strategische verantwoordelijkheid. De burgers willen beschermd worden. Soft power is niet genoeg,” zei Borrell. “Alle dreigingen waarmee we worden geconfronteerd, worden steeds groter en de capaciteit van de individuele lidstaten om hiermee om te gaan, is ontoereikend en neemt af”, schreef Borrell in het voorwoord van het ontwerp.
(lb)
