Estland beschikt over mogelijkheden om kernafval gedurende lange tijd op grote diepte in de ondergrond op te slaan. Dat blijkt uit een studie van de nucleaire groepen Fermi Energia en Deep Isolation en het ingenieursbureau Steiger, een van de toonaangevende boorbedrijven van het land. Het onderzoek toonde dat de kristallijne rotsformaties in de ondergrond van Estland geen fundamentele geologische problemen zouden opleveren voor de opslag van kernafval in diepe horizontale boorgaten.

Het rapport toonde tevens dat Estland de beschikking heeft over een groot aantal locaties die aan de veiligheidsvoorschriften van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) voor de geologische opslag van kernafval zouden voldoen.

Klimaatneutraal

De ondergrondse opslag zou het kernafval gedurende 1,3 miljoen jaar isoleren. ‘Op dat ogenblik zal het stralingsniveau ver onder de veiligheidsgrenzen zijn teruggezakt’, merken de onderzoekers op. ‘Estland wil de uitstoot van koolstofdioxide tegen eind dit decennium al met 70 procent verminderen.’

‘Het gebruik van kleine modulaire reactoren zou vervolgens kunnen bijdragen om het land te helpen volledig klimaatneutraal te worden. Problemen met de verwerking van de verbruikte splijtstof blijven voor de inzet van kernenergie in de toekomst voorlopig echter een belangrijk obstakel.’

Estland wil als eerste lidstaat van de Europese Unie met behulp van kleine modulaire reactoren energie opwekken. ‘Indien we die doelstelling willen bereiken, moeten we echter nu al verantwoordelijkheid opnemen voor de planning van de opslag van de verbruikte splijtstof’, betoogt Kalev Kallemets, chief executive van Fermi Energia, een bedrijf dat de technologie in Estland wil implementeren.

‘Dit onderzoek toont aan de opslag in diepe boorgaten aan alle veiligheidsvereisten zou voldoen, maar tevens ook een gebruiksvriendelijk en kostenefficiënt beheer van het kernafval kan garanderen. De opslagcapaciteit kan bovendien ook gemakkelijk aan de reële behoefte worden aangepast.’

Toekomst

In landen zoals Finland, Zweden en Frankrijk wordt momenteel gewerkt aan de opslag van kernafval in ondergrondse mijngangen. In Estland zou echter gebruik worden gemaakt van nieuwe boorgaten. ‘De technologie staat een opslag op veel grotere diepte toe’, aldus Chris Parker, directeur van het gespecialiseerde bedrijf Deep Isolation.

‘Bij de opslag in oude mijnstructuren is er sprake van een diepte van ongeveer 500 meter, maar bij boorgaten kan tot anderhalve kilometer onder het aardoppervlak worden gegaan. Bovendien is de technologie driekwart goedkoper dan het gebruik van oude mijngangen.’

Vooral aan de noordkust van Estland zouden verscheidene locaties voor de diepe opslag van het nucleaire afval kunnen worden geïdentificeerd. Daardoor zou ook de afstand tussen de kerncentrales en de opslaglocatie beperkt kunnen blijven. Op die manier kunnen ook de potentiële risico’s tijdens het transport van het nucleaire afval worden beperkt.

Kleine modulaire reactoren worden door sommige experts bestempeld als een technologie die de kernenergie mogelijk een nieuwe toekomst zouden kunnen bieden. De technologie laat toe om de verschillende onderdelen van een – kleinere – kernreactor in gespecialiseerde fabrieken te laten vervaardigen en vervolgens naar de site van de energiecentrale te transporteren.

Cijfers van het Internationaal Atoomagentschap tonen aan dat wereldwijd momenteel een vijftigtal ontwerpen en concepten voor kleine modulaire reactoren worden ontwikkeld.