Het Europese Ruimteagentschap (ESA) wil er werk van maken om het komende decennium zelf ruimtevaartuigen te ontwikkelen die astronauten kunnen vervoeren, naar zowel een lage baan rond de aarde als de maan. Momenteel is het daarvoor afhankelijk van Amerikaanse raketten.

In het nieuws: Josef Aschbacher, directeur-generaal bij ESA, vertelde aan Financial Times dat het essentieel zal zijn voor Europa om zijn eigen lanceringscapaciteit te ontwikkelen. 

• “Wat in de VS, China en India gebeurt is behoorlijk indrukwekkend. Als je een stap terugneemt en kijkt waar Europa globaal gezien staat, zie je dat Europa niet op hetzelfde niveau geëngageerd is. Ik zie veel opportuniteiten, veel ervan verloren”, zei Aschbacher. 
• Europa begint steeds meer achterop te hinken. ESA heeft amper nog lanceervoertuigen op voorraad voor onbemande lanceringen. Bovendien loopt de ontwikkeling van de Ariane 6, het volgende belangrijke werkpaard van het ruimteagentschap, vertraging op. Voor bemande lanceringen is ESA hoe dan ook afhankelijk van de VS, maar ook voor onbemande lanceringen moet het steeds vaker beroep doen op SpaceX, het ruimtevaartbedrijf van Elon Musk.
• In de VS is daarentegen een ware revolutie ontketend, eerst door SpaceX en nu ook door andere bedrijven. De belangrijkste ontwikkeling: (deels) herbruikbare raketten, die de kostprijs van lanceringen fors omlaag hebben getrokken. Ook China heeft het licht gezien en ontwikkelt nu herbruikbare lanceervoertuigen. 
• Beide landen willen binnenkort ruimtevaarders op de maan plaatsen. Europa hoopt een graantje mee te pikken, door met het Amerikaanse Artemisprogramma een astronaut mee te sturen naar het hemellichaam. Aschbacher vertelt aan Financial Times dat daarvoor nog geen exact tijdstip is bepaald, maar dat hij hoopt dat een Europeaan voor het einde van dit decennium op de maan zal wandelen.
• Daarnaast zijn er volgens ESA wereldwijd nog een groot aantal onbemande missies gepland, zowel door ruimteagentschappen als privébedrijven. Opvallend: Europa heeft de leiding over slechts twee missies, van de meer dan 100 die wereldwijd op de agenda staan.

Private sector to the rescue?

Opgemerkt: ESA wil zich spiegelen aan NASA, dat de voorbije jaren steeds meer diensten van de private sector gebruikt.

• De tactiek van NASA heeft ervoor gezorgd dat SpaceX nu het grootste lanceringsbedrijf in de wereld is geworden. Raketten van het bedrijf worden vandaag de dag gebruikt om astronauten naar het Internationaal Ruimtestation (ISS) te vervoeren, maar ook bijvoorbeeld om satellieten van het ruimteagentschap in een baan rond de aarde te plaatsen.
• “Dat is exact het model dat we bespreken”, zei Aschbacher tegenover de financiële krant. Het ruimteagentschap zou eerst “verschillende scenario’s en kostenramingen” opstellen, waarna volgend jaar zal worden besloten of het programma zal worden ingevoerd.
• Intussen is ESA genoodzaakt om met Amerikaanse raketten te werken. In juni vindt de laatste lancering van de Ariane 5 plaats, het huidige werkpaard van het ruimteagentschap. De ontwikkeling van diens opvolger, de Ariane 6, loopt vertraging op, terwijl er problemen zijn met de kleinere Vega C-raket, die momenteel niet gebruikt kan worden nadat vorig jaar een lancering mislukte.
• Aschbacher hoopt dat Europa, door een eigen programma te ontwikkelen, niet enkel raketten kan ontwikkelen voor onbemande missies, maar uiteindelijk ook een ruimtevaartuig dat Europese astronauten naar de maan kan brengen. ESA heeft al ervaring met maansystemen: het ontwikkelde bijvoorbeeld de European Service Module (ESM), de module die astronauten in leven zal houden tijdens de Amerikaanse maanmissies.