Erdogan in Brussel om crisis aan de Turks-Griekse grens te bespreken

De Europese Unie heeft maandag een onderhoud met Turkse president Recep Tayyip Erdogan om de noodsituatie aan de Turks-Griekse grens te bespreken. Daar zijn duizenden vluchtelingen, voornamelijk uit Syrië, de speelbal geworden van een conflict tussen Turkije en EU over migratie en de oorlog in Syrië.

In een omstreden overeenkomst uit 2016 had Turkije zich akkoord verklaard om miljoenen vluchtelingen, voornamelijk uit buurland Syrië, binnen zijn grenzen te houden. In ruil kreeg Erdogan 6 miljard euro aan financiële steun van de EU. Door hernieuwd geweld in de Syrië, zegt Turkije dat de deal moet herbekeken worden. Bovendien wil het Turkse staatshoofd, een NAVO-bondgenoot, Europese steun tegen Russisch-Syrische agressie in de Syrische provincie Idlib.

‘Open de poorten naar Europa”

Twee weken geleden kondigde Ankara aan dat het vluchtelingen die naar Europa willen trekken, niet langer zou tegenhouden. Turkije vangt momenteel bijna 4 miljoen vluchtelingen op, voornamelijk uit Syrië. Aangezien het geweld in de Syrische grensprovincie Idlib opnieuw escaleerde enkele weken geleden, komt er mogelijk opnieuw een instroom van honderdduizenden mensen uit het door oorlog verscheurde Turkse buurland. De opvangcapaciteit van Turkije is stilaan bereikt, en bovendien staat Erdogan onder electorale druk vanwege het grote aantal vluchtelingen.

Hij hoopt dat de EU de last wil delen, en wil de controversiële vluchtelingendeal herbekijken. Ankara heeft het Europees blok herhaaldelijk beschuldigd zijn deel van de overeenkomst niet vervullen.

‘We zijn de verplichtingen van de overeenkomst nagekomen, de EU niet. Europa stortte enkel minimale bijdragen. Ik hoop dat ik uit Brussel terugkom met andere resultaten’, zei de Turkse president tijdens een speech in Istanbul zaterdag.

Turkije beschuldigt de EU ervan de beloftes van onder meer visumvrij reizen voor Turken en een verbeterde douane-unie, niet na te komen.

Gespannen situatie op Griekse eilanden

Sinds Erdogan de ‘poorten naar Europa opende’, is de situatie in grensstreek tussen Griekenland en Turkije zeer explosief. Griekse eilanden zoals Lesbos vangen al vijf jaar veel meer vluchtelingen op dan hun capaciteit toelaat. Ze krijgen bitter weinig steun van de EU, en geen vooruitzicht op een oplossing. In het beruchte Moriakamp in Lesbos zitten al jaren 15.000 migranten samen, terwijl de faciliteiten maar gemaakt zijn voor maximum 3.000.

Nu opnieuw honderden de oversteek wagen in rubberbootjes, is de Griekse reactie niets minder dan vijandig. Dorpelingen uit grenssteden vormen burgerpatrouilles om migranten te op te jagen. Eilandbewoners zetten wegversperringen op om te voorkomen dat migranten vluchtelingenkampen bereiken. Anderen hebben hulpverleners en journalisten fysiek aangevallen en beschuldigd van het helpen van migranten. Beelden van bootjes die met harpoenen worden tegengehouden circuleerden op internet. Grieken verklaarden zich in verschillende media bereid om de wapens op te nemen.

Vluchtelingen clashen met Griekse grenswachters bij de langs Griekse kant afgesloten grens met Turkije. Traangasgranaten worden afgevuurd langs beide kanten. – EPA-EFE/DIMITRIS TOSIDIS

Steun tegen Syrisch-Russische agressie

Nadat vorige week zo’n 1.700 migranten in die omstandigheden op Lesbos en andere Egeïsche eiland belandden, leek Erdogan wat gas terug te nemen. Hij beval zijn kustwacht om migranten die de riskante oversteek willen wagen opnieuw tegen te houden. Vandaag komt de Turkse president dus naar Brussel om het kruitvat te ontmijnen. Er zijn gesprekken gepland met Voorzitter van de Europese Raad Charles Michel, en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. ‘Migratie, veiligheid en stabiliteit in de regio’, staan op de agenda, zei de Europese Raad zondag.

Ankara wil naast hulp in de opvang van oorlogsvluchtelingen namelijk ook Europese steun in Syrische conflict zelf. In de Syrische grensprovincie Idlib steunen Turkse troepen rebellen die een ongelijke strijd voeren tegen Syrische regeringstroepen. De troepen van Assad worden ondersteund door de Russische luchtmacht.

Erdogan en zijn Russische tegenhanger Vladimir Poetin stemden donderdag in met een tijdelijk staakt-het-vuren. Dat kwam er na escalerend geweld waarbij Turkije een offensief tegen het regime Damascus lanceerde, uit wraak voor de dood van 59 Turkse soldaten.

Meer