Toen de besmettelijkere varianten van het virus in Zuid-Afrika en het Verenigd Koninkrijk opdoken, startte Pfizer testen op om na te gaan of zijn vaccin ook werkzaam is tegen die nieuwe virusstammen. De eerste resultaten zijn hoopgevend, maar we mogen niet te snel victorie kraaien.

Om de werkzaamheid tegen de varianten te testen werd het bloed van 20 gevaccineerde personen geanalyseerd. De onderzoekers van University of Texas Medical Branch (UTMB) injecteerden verschillende mutaties van het coronavirus in de bloedstalen. De eerste resultaten zijn positief: de antilichamen in het gevaccineerde bloed slaagden erin om het virus af te stoten.

Het betreft echter voorlopige resultaten, het onderzoek moet nog gecontroleerd worden door andere onafhankelijke wetenschappers. Enkel een zogeheten peer-reviewed studie heeft een voldoende wetenschappelijke basis om definitieve conclusies uit te trekken.

Britse variant geneutraliseerd

De belangrijkste mutatie van de zeer besmettelijke variant die het VK in chaos stortte, heet N501Y. Die stam werd ook aangetroffen in de variant die in Zuid-Afrika werd ontdekt. Die mutatie werd uitvoerig getest in het Texaans labo, en het ziet er naar uit dat N501Y geen resistentie heeft tegen het Pfizer-vaccin.

‘Het is zeer geruststellend dat deze mutatie, waarvoor het meeste gevreesd werd, geen probleem lijkt te zijn voor het vaccin’, zegt dokter Philip Dormitzer, de wetenschappelijk directeur van Pfizer.

Bovendien bevestigt Pfizer dat zijn vaccin getest werd tegen 15 andere mutaties van het virus, mét succes.

Twijfels over de Zuid-Afrikaanse variant

De Zuid-Afrikaanse variant van SARS-CoV-2 draagt ook nog een andere mutatie in zich dan N501Y, namelijk E484K. Het Pfizer-vaccin is nog niet getest tegen deze mutatie, bevestigt de Amerikaanse farmareus. Dat zal wel zo snel mogelijk gebeuren, aldus het bedrijf.

Het was op voorhand verwacht dat de Britse variant zou geneutraliseerd worden door het Pfizer-vaccin. De wetenschappelijke gemeenschap heeft echter minder in de doeltreffendheid ervan tegen de mutatie E484K, of tegen de Zuid-Afrikaanse virusvariant in zijn geheel.

Volgens Dormitzer is er echter geen reden tot ongerustheid. Als het vaccin niet blijkt te werken tegen deze virusstam – of een andere – kan dat volgens de arts-antropoloog met enkele kleine aanpassingen verholpen worden. Zijn team schat dat die wijzigingen in de samenstelling op zes weken zou kunnen gebeuren.

Vaccinatiecampagne komt op gang

Vrijdagochtend raakte trouwens bekend dat de Europese Commissie een extra bestelling geplaatst heeft bij Pfizer en diens partner BioNtech. Daarmee verdubbelt de Europese voorraad plotsklaps. Premier De Croo spreekt van een ‘game changer’.

Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke zei vrijdag dan weer dat hij verwacht dat ook de jongeren voor de start van de zomer kunnen gevaccineerd worden.