De oorlog in Oekraïne lijkt de Russische economie te gaan nekken. De waarde van roebel staat op zijn laagste punt sinds februari vorig jaar en steeds meer sectoren van de economie lijden onder sancties van het westen. Daar bovenop kost het leger handenvol geld, en dat bedrag schiet fors de hoogte in.
De cijfers: Een derde van de Russische overheidsuitgaven gaat naar het leger.
- Volgens een overheidsdocument dat persagentschap Reuters kon inkijken, zal Rusland dit jaar meer dan honderd miljard dollar uitgeven aan het leger. Alleen, de werkelijke uitgaven liggen een pak hoger dan gepland.
- In de eerste helft van het jaar alleen zou het land 4,98 biljoen roebels (of meer dan 47 miljard euro) uitgeven aan het leger. In realiteit besteedde het Kremin 5,59 biljoen roebel: 12 procent of 600 miljard (5,6 miljard euro) meer dan beoogd.
- In totaal spendeerde de Russische overheid de eerste zes maanden van 2023 14,97 biljoen roebels; de defensieuitgaven tellen dus voor een derde mee. Volgens de Russische begrotingsplannen zou het leger maar een hap van 17,1 procent van het totaal mogen nemen.
Onderliggend: Rusland haalt zijn begrotingstargets niet, en stevent af op een veel grotere staatsschuld dan verwacht.
- De oorlog, in combinatie met de export- en importbeperkingen, zorgen dan wel voor een hogere binnenlandse productie; de economie vaart er niet bij. Dit jaar kent Rusland al een begrotingstekort van meer dan 25 miljard euro. De hogere defensieuitgaven zullen dat tekort enkel maar vergroten.
- In de eerste helft van dit jaar besteedde het land 2,44 biljoen roebels (of 23 miljard euro) meer dan gepland, waarvan 97,1 procent naar het leger ging.
De gevolgen: Wat naar het leger vloeit, moet ergens vandaan gehaald worden.
- Tussen januari en juni van dit jaar betaalde Rusland al voor één biljoen roebel (10 miljard euro) aan salarissen voor de soldaten; meer dan dubbel zo veel als dezelfde periode vorig jaar. Om heel die ‘speciale militaire operatie’ te bekostigen, wordt dus gesnoeid in het budget voor onderwijs, ziekenhuizen en weginfrastructuur. Nu het legerbudget enkel maar stijgt, zal er in andere sectoren nog meer bespaard moeten worden.
- Maar niet enkel dat: Rusland probeert ook zijn oorlogsindustrie op het hoogst mogelijke tempo te doen draaien, om het leger te blijven voorzien van genoeg voertuigen en munitie. Hiervoor worden fabrieken opgeschaald, en gaan de defensiebedrijven ook elders werkkrachten zoeken.
De gevolgen op lange termijn: Op de korte termijn lijkt de oorlog geen al te groot probleem voor de Russische economie, maar dat gaat wel vroeg of laat gebeuren.
- Zo steunt de economie nu bijna uitsluitend op die oorlog: “de militaire industrie zorgt voor economische groei, terwijl het aandeel van de civiele sector steeds kleiner wordt”, zegt Dmitry Polevoy, hoofd investeringen bij het Russische beleggingsfonds Locko Invest.
- Tegelijk bijten ook de westerse sancties fors. Heel wat sectoren zien hun output fors verminderen, nu ze een groot deel van de afzetmarkt zijn verloren. Onder meer de energiesector deelt het hardst in de klappen: de waarde van export van energie is in de eerste helft van 2023 met maar liefst 47 procent gedaald tegenover vorig jaar.
