Key takeaways
- De Noordzee staat onder druk van concurrerende belangen die het duurzame gebruik ervan bedreigen.
- Er is een uniforme strategie nodig om de verschillende activiteiten op de Noordzee te beheren.
- Het bestuur van de Noordzee-activiteiten in Nederland blijft gefragmenteerd, verdeeld over verschillende ministeries.
De Noordzee staat onder toenemende druk van concurrerende belangen, waardoor duurzaam gebruik bedreigd wordt. Een nieuwe studie van TNO belicht dit groeiende probleem en roept op tot een uniforme strategie om de diverse activiteiten die er plaatsvinden te beheren.
Momenteel is de Noordzee een lappendeken van windmolenparken, gaswinningsplatforms, CO₂-opslaglocaties, scheepvaartroutes, militaire zones, visgronden en beschermde natuurgebieden. Deze “chaotische landjepik”, zoals TNO-directeur René Peters het omschrijft, ontbeert een samenhangende visie. De onafhankelijke acties van de industrie en overheidsinstanties, die lijken op het reserveren van een strandplek met handdoeken, staan een gecoördineerde ontwikkeling in de weg en brengen de veiligheid en het mariene milieu in gevaar.
De omvang van het probleem
Terwijl offshore windinstallaties momenteel 4,7 gigawatt opwekken, voorspellen projecties een aanzienlijke toename tot 21 gigawatt in 2033, waarmee aan driekwart van de Nederlandse elektriciteitsvraag wordt voldaan. Deze uitbreiding verergert bestaande conflicten. Scheepvaartroutes worden omgeleid rond windmolenparken om botsingen te voorkomen, en gasplatforms hebben veiligheidsbuffers nodig om helikopters toegang te verlenen.
De opkomst van koolstofafvang en -opslag zorgt voor nog meer druk. Er is een pijplijn in aanbouw die CO₂ vervoert van Rotterdam naar uitgeputte gasvelden, en er staan andere grootschalige projecten gepland. Militaire oefeningen maken de situatie nog ingewikkelder, terwijl Natura 2000 beschermde mariene gebieden te maken kunnen krijgen met de gevolgen van de ontwikkeling van offshore windenergie, ondanks het feit dat ze verrassend rijke onderwaterecosystemen herbergen.
Oproep voor een gezamenlijke aanpak
Het bestuur van activiteiten op de Noordzee blijft gefragmenteerd in Nederland, verdeeld over verschillende ministeries. TNO stelt voor om een model te kiezen dat vergelijkbaar is met dat van België, waar een speciale minister toezicht houdt op alle Noordzee-aangelegenheden, om zo een meer geïntegreerde en duurzame aanpak te bevorderen.