De Raad van State oordeelt dat de milieuorganisatie Dryade subsidies moet ontvangen van de Vlaamse overheid. De vorige Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) wilde geen geld geven. Ook de huidige minister Jo Brouns (cd&v) wil er niet op ingaan.

Key takeaways

• De ngo Dryade moet toegekende subsidies ook ontvangen, vindt de Raad van State. Minister Brouns zegt dat er geen geld is.
• Dryade beraadt zich over verdere gerechtelijke stappen.
• Verschillende overheden liggen onder vuur omdat ze arresten van rechters naast zich neerleggen.

In het nieuws: De rechter oordeelt dat Dryade recht heeft op 180.000 euro aan subsidies.

• Dryade is een ngo die als doel stelt om “de kracht van het recht in te zetten om zowel de natuur als de mensheid te beschermen”. Het wil zeggen dat de milieuorganisatie veel rechtszaken begint waardoor andere partijen worden veroordeeld, waaronder de Vlaamse regering.
  • Ineos werd door Dryade tegen gezeten bij de bouw van hun ethaankraker in de haven van Antwerpen.
  • De Vlaamse overheid werd door haar mestbeleid meermaals veroordeeld in de ‘nitraatzaak’ en moest dwangsommen betalen.
  • In juli 2023 sleepte de vzw 27 politici persoonlijk naar de rechtbank omdat de activisten hen aansprakelijk houden voor het opnieuw vergunnen van vier veeteeltbedrijven die hun vergunning eerst kwijtraakten.
• Toen naar boven kwam dat Dryade een subsidie aanvroeg bij het Vlaamse Departement Omgeving, was het hek helemaal van de dam. Het gaat hierbij om een ‘startsubsidie’ waarmee zogeheten ‘omgevingsverenigingen’ zich verder kunnen professionaliseren. Dryade zou jaarlijks 60.000 euro krijgen, en dat drie jaar lang, schrijft De Standaard.
• De Vlaamse politiek schuwde de harde woorden zoals “extremistische groene waanzin” niet. Hoe was het mogelijk dat een vereniging die zo tegen de Vlaamse regering in het verweer gaat, wel subsidies van diezelfde overheid mag krijgen? Vlaams minister Zuhal Demir dacht er net zo over en weigerde de subsidie toe te kennen. In juni 2023 keurde de secretaris-generaal van Omgeving de aanvraag wel goed, maar volgens Demir mag ze zelf beslissen om een subsidieaanvraag al dan niet toe te kennen.
• Dryade trok daarop naar de Raad van State. Die oordeelde dat Demir zich vergiste: haar “zienswijze over de toekenning”, dat ze zich “in de plaats zou kunnen stellen van de beslissing van de secretaris-generaal”, klopt niet. De Raad van State oordeelde dat de beslissing van de secretaris-generaal gevolgd moest worden en Dryade het geld dus moet ontvangen.

“Middelen zijn niet beschikbaar”

De reactie: Ook Jo Brouns weigert geld uit te delen.

• Het komt de nieuwe minister van Omgeving Brouns toe om de subsidie toe te kennen. Maar ook hij wil niet, zegt zijn kabinet aan De Standaard. “De middelen zijn niet beschikbaar en we gaan er ook niet naar op zoek. Binnen het Departement Omgeving zijn er veel dwingendere en urgentere vragen”.
• Dryade zegt in een reactie niet op te kijken van de afwijzing. “Dit is alweer een geval van ministers die een duidelijke rechterlijke uitspraak naast zich neerleggen, een zorgwekkende evolutie”, meldt directeur Dries Verhaeghe.
• “Het is duidelijk dat we recht hebben op deze subsidies gedurende drie jaar. We bekijken welke vervolgstappen we nemen als de betaling niet volgt”, vervolgt hij.
• Vlaams parlementslid Mieke Schauvlieghe (Groen) neemt het voor Dryade op. “Ook Brouns probeert natuurorganisatie monddood te maken door subsidiereglement aan te passen om hen subsidies te weigeren”, stelt ze op X. “De rechtbank geeft Dryade gelijk. De Vlaamse regering negeert. Dat is een democratische rechtstaat onwaardig”.

Veranderde regels

Opgemerkt: De regels voor subsidieaanvragen zijn pas veranderd.

• Vanaf april is het verboden om Vlaamse subsidies te gebruiken voor rechtszaken tegen het Vlaamse Gewest. En vanaf nu is het ook expliciet de Vlaamse regering die beslist over goedkeuring van vergelijkbare subsidies.
• Alleen: de aanvraag van Dryade dateert van voor de aanpassing van de regels. De politiek heeft zich te schikken naar de uitspraak van de rechtbank. Bram Verschuere, professor bestuurskunde aan de UGent legt aan De Standaard uit dat hij het zorgelijk vindt dat verschillende regeringen in België gerechtelijke uitspraken naast zich neer leggen. “Dat zie je ook in de zaak rond de asielcrisis van staatssecretaris Nicole de Moor (cd&v), die eveneens arresten naast zich neerlegt. Dat is problematisch”, stelt hij.
• Ook het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens (Firm) is ontevreden over de evolutie. De organisatie start een onderzoek naar het niet uitvoeren van rechterlijke beslissingen. Het Firm waarschuwt voor “een gevoel van onrechtvaardigheid bij burgers en een verlies van vertrouwen in ons democratische systeem” als uitspraken systematisch worden genegeerd.