Nu de zomer op het noordelijk halfrond ten einde loopt, hangt er een ’terug naar school’-gevoel in de lucht. De druk op regeringen om te zorgen voor een belangrijke wereldwijde doorbraak op het gebied van klimaatverandering neemt toe in de aanloop naar de klimaattop COP26. De cruciale besprekingen van de Verenigde Naties beginnen over iets meer dan 60 dagen in Glasgow, Schotland.

De Brit Alok Sharma, de voorzitter van de COP, is het afgelopen jaar de wereld rondgevlogen in een poging om tijdens de top een akkoord te bereiken. Nu concentreert hij zich op een handvol landen. Sharma zegt dat COP26 “steenkool naar de geschiedenis moet verwijzen”, en hij hoopt dat een belangrijk rapport van wetenschappers dat eerder deze maand werd gepubliceerd, de aandacht zal vestigen op de noodzaak om nu te handelen.

Uit de studie – van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) – blijkt dat de mensheid de gemiddelde temperatuur wereldwijd met 1,1° Celsius heeft doen stijgen sinds het einde van de 19e eeuw en al genoeg broeikasgassen in de atmosfeer heeft gedumpt om de planeet met 1,5°C op te warmen. 

Of hij in Glasgow succes kan boeken, hangt af van ’s werelds twee grootste uitstoters: China en de VS. China moet ambitieuzere reducties van de vervuiling aankondigen, inclusief beloftes om te stoppen met het bouwen van meer kolencentrales. En de VS moeten eindelijk hun tien jaar oude belofte nakomen om arme landen te helpen over te schakelen op groene energie en zich meteen aan te passen aan de klimaatverandering.

Zal China weer verrassen?

De komende weken zullen van cruciaal belang zijn. De Amerikaanse presidentiële klimaatgezant John Kerry zal China en Japan bezoeken in een laatste diplomatiek offensief, en Sharma zal daar ook heen reizen, volgens de nieuwswebsite Politico.

Tijdens zijn bezoek aan China zal Sharma naar verwachting aandringen op de noodzaak om een einde te maken aan steenkool. Het gebruik van steenkool in China blijft stijgen. Volgens een onderzoek dat Greenpeace vorige week heeft uitgevoerd, hebben de Chinese provinciale overheden in de eerste helft van dit jaar 24 nieuwe steenkoolprojecten goedgekeurd.

Iedereen zal kijken naar de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, waar Chinees president Xi Jinping vorig jaar de wereld verraste met de aankondiging dat China in 2060 klimaatneutraal wil zijn. Sommigen denken dat hij die vergadering opnieuw zal kiezen om een kolenaanpak aan te kondigen.

Ogen gericht op de VS

De VS lopen ver achter op andere landen als het gaat om klimaatfinanciering. Tien jaar geleden beloofden de rijke landen om tegen 2020 jaarlijks 100 miljard dollar vrij te maken om de arme landen te helpen de ergste gevolgen van de klimaatverandering op te vangen en over te schakelen op groenere brandstoffen. Maar die doelstelling is niet gehaald en ontwikkelingslanden zeggen dat ze hun uitstoot niet sneller kunnen terugdringen zonder financiering.

De Amerikaanse president Joe Biden heeft meer beloofd, maar dat is vervat in een infrastructuurwet die zich traag een weg baant door het Congres. De VS moeten eind september een geloofwaardig voorstel over nieuwe financiering voorleggen aan de Algemene Vergadering van de VN als ze op tijd vooruitgang willen boeken bij de klimaatonderhandelingen, zegt Nick Mabey, hoofd van de milieudenktank E3G.

Kerry’s ontmoeting in Tianjin zal ook van cruciaal belang zijn. Het succes van het akkoord van Parijs van 2015 is het resultaat van een akkoord dat de toenmalige president Barack Obama en Xi een jaar eerder sloten. Zodra de twee grootste vervuilers ter wereld het eens waren geworden, was het voor andere landen gemakkelijker om zich aan te passen.

Maar nu de spanningen tussen de twee grootmachten hoog oplopen, zal het deze keer veel moeilijker zijn om zo’n akkoord te bereiken. “Het diplomatieke aftellen tot Glasgow is nu echt begonnen, en de inzet kan niet hoger zijn,” zei Mabey.

(evb)