“Wat hebben cameramakers en banken met elkaar gemeen? Ze zijn allebei overgestapt naar de digitale wereld, maar worden bedreigd door ontwrichtende nieuwe technologieën”, zo opent journalist Wolfgang Münchau een opmerkelijk opiniestuk op Euro Intelligence. Münchau betoogt dat de technologie van cryptomunten onze wereld voorgoed zal veranderen, en dat daar weinig aan te doen valt.

De smartphone heeft de markt voor doodgewone handcamera’s volledig gesloopt. Ook duurdere camera’s voor professionals zullen wellicht ooit geknecht worden door het vernuft van deze kleine toestellen in onze broekzak. Binnen de wereld van financiën is een gelijkaardige revolutie nog niet zo ver gevorderd, maar wel al goed in gang gezet, beargumenteert Münchau.

Gedecentraliseerde financiële technologie, die leunt op cryptografische versleuteling, begint zijn eigen producten voort te brengen. Deze nieuwe financiële producten vereisen geen interactie met traditionele instituten, die normaal gezien opereren vanuit hun existentiële zekerheid als derde partij voor transacties. “Je kan nog geen huis kopen met cryptomunten, maar de technologie en diensten erachter ontwikkelen zich razendsnel”, schrijft Münchau. Hij onderschat echter hoe ver crypto al gekomen is. In 2018 werd er al een huis in de Catalaanse stad Tarragona verkocht voor 40 Bitcoins. Eerder dit jaar konden appartementen in Portugal aangekocht worden met de grapmunt Dogecoin.

Maar daar stopt de innovatie van cryptodiensten niet. “De grootste crypto-ontwikkeling van dit jaar was de opkomst van non-fungible tokens (niet-vervangbare munten, ofwel NFT’s. Vaak stukjes kunst op een blockchain, die rechtstreeks tussen kunstenaar en klant verhandeld worden, red.). Die kan je zien als een automatisch afgedwongen digitaal auteursrecht”, meent Münchau.

“Deze ontwrichtende technologieën zullen hun weg naar jou vinden”

Maar de vraag is dan: hoe zullen al deze obscure technologieën ooit een impact op mijn leven kunnen hebben? “Het antwoord bestaat er in dat deze ontwrichtende technologieën van de 21ste eeuw hun weg naar jou zullen vinden, of je nu in universiteiten, overheden, financiën of binnen media werkt”, beweert Münchau. 

Gedecentraliseerde financiële diensten, vaak gewoon DeFi genoemd, zijn al goed op weg om bepaalde delen van de financiële sector voorgoed te veranderen. Münchau noemt het “de grote desintermediatie”, ofwel het grondig afbouwen van tussenpersonen binnen processen. “Het is vergelijkbaar met wat supermarkten deden met kleine lokale kruideniers”, schrijft Münchau. 

Universiteiten zouden ook al lang niet meer de beste plaats zijn om bij te leren over de nieuwste technologieën van onze tijd. De beste machine learning-tech en crypto-diensten worden niet ontwikkeld door onderzoekers, maar door “bedrijven zoals Google, Apple en hun Chinese tegenhangers… en ontelbare geeks in hun kelder.”

Het begin van het einde van fiatgeld

Münchau had ook wat te zeggen over Bitcoin, de eerste en grootste cryptomunt ter wereld met een marktwaarde van meer dan een biljoen dollar. Volgens hem was de creatie van Bitcoin in 2009 een reactie op de manier waarop centrale banken de globale financiële crisis in 2008 aangepakt hebben. De creator van de cryptomunt is anoniem en enkel gekend als Satoshi Nakamoto, het pseudoniem waarmee de technische filosofie achter Bitcoin (een zogenoemde white paper) werd ondertekend. “Nakamoto kan een man, vrouw of organisatie zijn uit de privé of openbare sector. Maar het genie van Nakamoto bestaat erin dat hij/zij bestaande technologieën op een originele manier samenbracht”, weet Münchau.

De journalist denkt niet dat Bitcoin ooit fiatgeld zal vervangen, net zoals DeFi volgens hem nooit de gehele financiële sector zal overnemen. Nakamoto had Bitcoin namelijk ontworpen als een munteenheid die geschikt is voor transacties die volledig onafhankelijk van overheden doorgevoerd kunnen worden. “Nakamoto beweerde echter nooit dat Bitcoin zich alle functies van geld zal toe-eigenen. Maar het kan wel het begin van het einde van fiatgeld betekenen”, schrijft Münchau. 

Dat zou een mogelijk scenario zijn indien centrale banken er niet in slagen om de huidige instabiliteit van het financiële systeem op te lossen. Die zou veroorzaakt zijn door een vernietigende cyclus van financiële dereguleringen en de aankoop van activa door centrale banken. “Zolang dit het geval is, zal de wereldwijde vraag naar niet-officieel geld als een oppotmiddel blijven toenemen”, denkt Münchau.

“Dit is een wereld die volledig zonder jou kan draaien”

Paul Volcker, Amerikaans econoom en voormalig voorzitter van de Fed, zou ooit gespot hebben dat de enige financiële innovatie die hij in zijn leven ooit had gezien de uitvinding van de geldautomaat was. “De creatie van een hackbestendige, officieuze munteenheid was waarschijnlijk de volgende grote innovatie. Het heeft al talloze andere uitvindingen uitgelokt”, zegt Münchau. Daarbij verwijst hij naar Ethereum, een blockchainsysteem waarop andere gedecentraliseerde financiële applicaties gebouwd kunnen worden.

De centrale banken zouden niet begrijpen wat de dreiging van cryptotech juist inhoudt. “In de wereld van cryptogeld zijn er geen monetaire beleidsraden of adviescommissies. Als je een econoom bent: dit is een wereld die volledig zonder jou kan draaien”, meent Münchau. Centrale banken zijn volgens hem ook niet het antwoord op crypto. Zij zullen de hybride voertuigen zijn die rondrijden in een wereld die gedomineerd zal worden door elektrische wagens. “Als je in de toekomst voor digitaal geld wil gaan, zal je kiezen voor de echte versie, en niet voor een digitale versie van fiatgeld”, schrijft Münchau in verwijzing naar de zogenoemde digitale centrale bankmunten (CBDC’s). Die proberen verschillende overheden te ontwikkelen als antwoord op crypto’s.

Een politiek beest

Tenslotte maakt Münchau nog één belangrijke observatie. Volgens hem zal de ontwrichting van het financiële systeem niet per se veroorzaakt worden door technologie zelf, maar door de manier waarop die zal inwerken op de politiek. 

“Het groeiende wantrouwen in officiële instituten, zoals centrale banken, creëert de vraag naar een alternatief voor fiatgeld. Crypto werd al gebruikt om geld wit te wassen, maar ook om oppositiebewegingen binnen autocratische regimes te financieren. Het bestaat omdat er vraag naar is. Het is een politiek beest. Het bestaat omdat kapitalistische samenlevingen er niet in geslaagd zijn om stabiliteit voort te brengen en omdat pseudo-democratische regimes in de lift zitten”, besluit Münchau. Crypto zal vervolgens kunnen blijven bloeien juist omdat zij die er door bedreigd worden het blijven onderschatten, en vooral geen idee hebben hoe ze de uitbreiding ervan ooit kunnen indammen.

(lb)