Een verrassend wetsvoorstel zorgt voor controverse in Frankrijk. Minister van Volksgezondheid Olivier Véran wou een bewijs van Covid-19-vaccinatie verplicht maken om toegang te krijgen tot het Franse openbaar vervoer. Na bakken kritiek van zowel links als rechts heeft hij nu besloten om het initiatief uit te stellen.

‘Passagiers die weigeren om zich te laten vaccineren kunnen de toegang tot het openbaar vervoer op het Franse grondgebied ontzegd worden’, stond te lezen in een nieuw wetsvoorstel dat moet bijdragen aan het bedwingen van de pandemie in Frankrijk. De bepaling lokte echter opvallend veel verzet uit bij de oppositie op dinsdag.

Waarover gaat het?

De vaccinatiecampagne van de Franse overheid begint zondag, maar politici worden om de oren geslagen met allerlei samenzweringstheorieën van vaccinvrezers.

De Europese Unie heeft officieel groen licht gegeven voor het vaccin tegen Covid-19, maar een deel van de bevolking staat sceptisch tegenover een inenting die in een noodsituatie ontwikkeld werd. De Franse regering wil dat probleem omzeilen… maar heiligt het doel de middelen in deze situatie?

Dinsdag heeft de Franse premier Jean Castex de goedkeuring gekregen van zijn regering over een nieuw wetsvoorstel. In de wettekst, die voorgelegd werd aan het parlement, staat dat ‘een negatieve test of preventieve behandeling, inclusief toediening van het vaccin’ kan vereist zijn als voorwaarde ‘om toegang te krijgen tot het openbaar vervoer of andere activiteiten’.

In Frankrijk is het wantrouwen over een Covid-19-vaccin groot. Volgens een peiling van het Franse dagblad Journal du Dimanche zei maar liefst 59 procent van de ondervraagden dat ze zich niet tegen het coronavirus wilden laten vaccineren. Dit cijfer behoort tot de hoogste in de Europese Unie.

Het vaccin, verplicht?

Het vaccin stuitte veel Fransen tegen de borst. President Emmanuel Macron had beloofd vaccinaties niet verplicht te maken, een belofte die dinsdag door minister van Volksgezondheid Olivier Véran werd herhaald.

‘Ik herhaal, vaccinatie zal niet verplicht zijn’, zei Olivier Veran gisteren. Daarmee leek hij aan te sturen op wijzigingen aan de wettekst, terwijl het in de parlementaire debatten rijpt.

De facto is dit wetsvoorstel dus op zijn minst niet in overeenstemming met de geest van de belofte van de regering.

Waarom is dit wetsvoorstel controversieel?

De bepaling van het wetsvoorstel stipuleert dat ‘de premier indien nodig in het kader van de geplande maatregelen, de verplaatsingen van mensen, en hun toegang tot vervoermiddelen of tot bepaalde plaatsen, evenals de uitoefening van bepaalde activiteiten, ondergeschikt kan maken aan het vertoon van de resultaten van een screeningstest waarbij wordt vastgesteld dat de persoon (..)’.

Volgens Laureline Fontaine, hoogleraar rechten aan de Universiteit van Sorbonne, zou dit wetsvoorstel de bevoegdheden van het parlement inperken. Het zijn uitzonderlijke maatregelen die zouden kunnen worden geïmplementeerd door middel van een decreet, dat ‘potentieel bijna onbeperkte bevoegdheden geeft aan de uitvoerende macht’. Dat terwijl Macron heeft gezegd dat hij niet geloofde in het verplichte karakter van het vaccin.

‘Onvoorstelbaar’?

De oppositie was dan ook vernietigend voor het wetsvoorstel. Marine Le Pen, leider van de extreemrechtse partij Rassemblement National, heeft het bovendien omschreven als een ‘in wezen totalitaire’ maatregel. ‘Dit wetsvoorstel mikt inderdaad niet op het verplicht maken van vaccinaties. Maar het verhindert wel dat iemand die zich niet laat vaccineren, een sociaal leven leidt’, zei ze.

Guillaume Peltier, plaatsvervangend voorzitter van de centrumrechtse LR-partij, zei dat het ‘onvoorstelbaar’ was dat de regering ‘onze vrijheden zou kunnen opschorten zonder parlementaire controle’. De centrumlinkse Nathalie Goulet noemde het wetsvoorstel een ‘aanval op burgerlijke vrijheden’.

Geconfronteerd met kritiek van rechts en links, veranderde de minister van Volksgezondheid van gedachten. ‘Vaccinatie is niet verplicht. Dit is slechte framing van de Rassemblement National. In de huidige context, zal de regering voorstellen om de tekst enkele maanden uit te stellen’, aldus Olivier Véran.