De wereld is op weg naar kapitalistisch communisme. Dat kan worden afgeleid uit de laatste interventies van Jerome Powell, de voorzitter van de Amerikaanse centrale bank, Federal Reserve.
Kapitalistisch communisme, het is ongetwijfeld een oxymoron, of een stijlfiguur waarbij twee woorden worden samengevoegd die hun tegengestelde lijken. Maar hoe anders de uitspraken van Powell interpreteren, toen die eind vorige maand en ondanks de booming Amerikaanse economie aankondigde de rente in de Verenigde Staten ongemoeid te laten. Powell maakte toen evenmin melding van het streven naar een geleidelijke verhoging van de rente. Helemaal verbazend is dat niet: president Donald Trump uitte herhaaldelijk forse kritiek op het alsmaar verhogen van de rente. Dat zou volgens hem slecht zijn voor de economie.
Powell wordt op die manier de nieuwe chef van de fashion police van de centrale bankiers, schrijft Frédéric Potelle, die de poot onderzoek leidt bij de Zwitserse Banque Bordier, in een nota aan zijn klanten. Ook Mario Draghi, de voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB) en zijn Zwitserse collega lieten inmiddels gelijkaardige geluiden horen.
Er komt met andere woorden en zeker op korte termijn geen normalisering van de rentevoeten.
De globale realiteit wordt duidelijk, nu de rook stilaan optrekt
De globale realiteit wordt dus duidelijk, nu de rook stilaan optrekt.
- Na 10 jaar van monetaire stimulus kan worden vastgesteld dat de wereldeconomie het niet slecht doet, ondanks dat Europa – samen met de inflatie – achterblijft.
- De globale schulden zijn inmiddels geëxplodeerd. Van 75% van het bbp van de G7 in 2008 naar 105% in 2018. De schulden van de Amerikaanse bedrijven staan op een historisch niveau: 47% van het bbp.
- Tenslotte is er de inkomensongelijkheid, die in het Westen de middenklasse heeft neergeknuppeld. Zij is de enige van alle sociale klassen die de voorbije 30 jaar – onder impuls van de globalisering – geen enkele reële inkomensverhoging kon laten optekenen.
Schulden zijn zorgen voor morgen
De gevolgen daarvan zijn goed zichtbaar. Populisten regeren in Washington en Rome, de onzekerheid rond de Brexit heeft het VK in politieke chaos gestort, terwijl de Franse ‘gele hesjes’ de revolutie prediken.
Die populisten hebben overal belastingverlagingen doorgevoerd, die de staatsschulden hebben doen stijgen. Maar schulden die in de toekomst moeten worden terugbetaald zijn een zorg voor de politici die morgen aan de macht zullen komen, niet voor de huidige beleidsmakers.
Dat denkt klaarblijkelijk ook China, dat in de maand januari omgerekend 5% van zijn bbp in nieuwe leningen heeft toegekend om de sputterende economische motor opnieuw aan de praat te krijgen. [“Dat is omgerekend 60% op jaarbasis,” schrijft Rabobank strategist Michael Every in een nota. “De cijfers vermeld ik niet, die zijn zo enorm dat het geen zin heeft.”]
De cirkel is rond: na de banken zijn nu ook de staten ‘too big to fail’
De cirkel is dus rond. Na de banken zijn nu ook de natiestaten ‘too big to fail’.
Potelle: “Centrale bankiers zijn verzekeraars geworden, die ongelimiteerd geld ter beschikking stellen. Geld dat niet in de echte economie is verdiend, maar dat nodig is om het systeem in leven te houden. In het kapitalistisch communisme zullen de centrale banken dat geld rechtstreeks op de rekeningen van de overheid en van de burgers kunnen storten.”
Dat systeem komt misschien wel dichterbij dan men denkt.