De grote Amerikaanse techbedrijven worden langs alle kanten op de korrel genomen. De laatste aanval komt van tien Republikeinse staten, waaronder Texas, die een nieuwe rechtszaak aanspannen om Google te raken waar het pijn doet: de advertentiemarkt, de grootste bron van inkomsten van het bedrijf.

De conservatieve openbare aanklagers stellen dat Google zijn dominante positie in de digitale advertentiemarkt heeft misbruikt. Zo zou het bedrijf achter de zoekmachine onder meer een deal hebben gesloten met Facebook, om samen veilingen van online advertentieruimtes naar hun hand te zetten.

‘Break up Google’?

Alphabet, het moederbedrijf van Google, controleert meer dan een derde van de wereldwijde online advertentiemarkt. De staten eisen nu compensatie voor de schade die het bedrijf van 1000 miljard dollar volgens hen toebracht door hun mededingingswetten te schenden. Ze vragen aan de rechtbank ook dat de rechtbank ‘structurele verlichting’ oplegt aan het bedrijf, wat meestal betekent dat een onderneming verplicht wordt om een deel van haar activiteiten af te stoten.

De aanklacht draait om het feit dat Google technologie levert aan zowel aankopers als verkopers van advertenties, en tegelijkertijd zelf veilingen voor advertentieruimtes organiseert. Dat zijn dezelfde soort belangenconflicten die destijds in de financiële markten werden aangepakt. Dat zegt Dina Srinivasan in de zakenkrant Financial Times. Als jurist verbonden aan de universiteit van Yale heeft zij geholpen om de aanklacht op te stellen.

‘Het is cruciaal voor een eerlijke concurrentie om zulke conflicten in de markt te vermijden’, aldus Srinivasan. Daarmee bedoelt ze dat een structurele scheiding zich opdringt, om het aantal functies dat Google vervult in de online advertentiemarkt te beperken.

Big Tech onder vuur

Dit is de tweede grote rechtszaak die Amerikaanse regulators op korte tijd aanspannen tegen Google. In beide zaken gaat het om aantijgingen dat de grootste techbedrijven ter wereld samenspannen om hun macht te consolideren.

Het Amerikaanse ministerie van Justitie klaagde Google in oktober al aan, omdat de mastodont zijn dominantie in de techsector zou misbruiken om kleinere rivalen te vertrappelen. Volgens die aanklacht zou Google allerlei partnerschappen met andere techbedrijven gebruiken om de distributie van concurrerende zoekmachines in de kiem te smoren.

Daarna was het de beurt aan het sociale media-imperium van Mark Zuckerberg, in een grote antitrustzaak kan Facebook verplicht worden om Instagram en WhatsApp af te stoten. Over de plas zijn ook verschillende grote mededingingszaken lopende. Bovendien werkt de EU aan een grote strategie om de almacht van Big Tech, en de wantoestanden die daaruit voortvloeien, aan banden te leggen.