Jaarlijks worden jaarlijks meer dan 200.000 ton minuscule plastic resten van het wegennet, vooral afkomstig van banden en remblokken, in de oceanen geblazen. Dat is de boodschap van een studie van wetenschappers aan het Norwegian Institute for Air Research (Niar). We hebben hier volgens de onderzoekers te maken met een vervuiling die tot nu toe weinig te weinig aandacht heeft gekregen.

Bij de vervuiling van de oceanen wordt vaak in eerste instantie naar de rivieren gewezen als ’transportbanden’ van vervuiling naar de oceanen. Het nieuwe onderzoek toont echter aan dat de impact van die vervuiling kleiner is dan microplastics die door de wind worden gedragen.

Smelten

Het wereldwijde wegennet zou volgens de studie jaarlijks 550.000 microplastics van minder dan 0,01 millimeter produceren. ‘Bijna de helft daarvan belandt uiteindelijk in de oceanen,’ zegt onderzoeksleider Andreas Stohl, emissiespecialist bij het Norwegian Institute for Air Research.

‘Meer dan 80.000 ton valt op afgelegen regio’s die met ijs en sneeuw zijn bedekt. Hierdoor kan het smelten van deze gebieden worden versneld. Donkere delen zullen immers de warmte van de zon gemakkelijker absorberen.’

‘Vervuiling door microplastics heeft de hele planeet – van de arctische sneeuw en alpentoppen tot de diepste oceanen – gecontamineerd,’ zeggen de wetenschapper. ‘Deze delen kunnen giftige chemicaliën en schadelijke microben bevatten.’

‘Dat vormt ook een bedreiging voor vele zeedieren. Door de voedselketen en de ademhaling kan deze contaminatie ook in het menselijk lichaam terecht komen. De precieze impact op de menselijke gezondheid is echter nog niet bekend.’

4 kilogram

‘Het autoverkeer is een belangrijke bron van microplastics die uiteindelijk in afgelegen gebieden, waaronder de oceanen, terechtkomen,’ stipt Andreas Stohl nog aan. ‘Een gemiddelde autoband verliest tijdens zijn levenscyclus vier kilogram materiaal. Dat is veel meer dan bijvoorbeeld kleding, die vaak als bron van microplastics in de rivieren worden aangewezen. Kleding verlies echter geen vier kilogram materiaal.’

‘Het transport van plastic vervuiling door de lucht heeft tot nu toe slechts weinig aandacht gekregen,’ zeggen de onderzoekers. ‘Alleen de kleinste microplastics kunnen immers door de wind worden meegevoerd. Het is echter bijzonder moeilijk om dat minuscule materieel als plastic te identificeren. Door hun beperkte omvang kunnen nochtans deze delen het gemakkelijkst in de longen en bloedvaten doordringen.’

Volgens de studie kunnen de fijnste microplastics een maand lang in de lucht blijven.

Stohl waarschuwt dat het probleem van de vervuiling door banden en remmen waarschijnlijk nog erger zal worden. Dat heeft volgens hem te maken met de introductie van de elektrische auto.

‘Normaal zijn deze elektrische wagens zwaarder dan auto’s met een verbrandingsmotor,’ verduidelijkt hij. ‘Dat zorgt voor een grotere slijtage aan banden en remmen. Het wordt voor de fabrikanten een grote uitdaging om hierop een antwoord te vinden.’