De EU, Rusland en China spraken gisteren hun steun uit voor de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) na felle kritiek van Amerikaans president Donald Trump. Die dreigt ermee zijn bijdrage aan het VN-volksgezondheidsorgaan in te trekken. De lidstaten van de WHO bestelden wel een onafhankelijk onderzoek naar de aanpak van de Covid-19-pandemie.

‘Op dit moment is er nood aan solidariteit. Er is nu geen tijd om organisaties met de vinger te wijzen, of om multilaterale samenwerking te ondermijnen.’ Dat zei Virginie Battu, de woordvoerder van de Europese Commissie, gisteren op een persconferentie in Brussel, met een duidelijke verwijzing naar Trumps herhaaldelijke aanvallen op de WHO.

‘Samenwerking over de grenzen heen is de enige manier om het nieuwe coronavirus te verslaan’, voegde ze eraan toe.

Steun voor WHO

De EU lanceerde gisteren, op de jaarlijkse bijeenkomst van de Wereldgezondheidsorganisatie, een niet-bindende resolutie die een gezamenlijke aanpak van de crisis voorschrijft. Zo vraagt de WHO-resolutie dat landen zich engageren om iedereen ’transparante, eerlijke en tijdige toegang’ te verschaffen tot eventuele behandelingen of vaccins die ontwikkeld worden tegen Covid-19. De deelnemende lidstaten keurden het document unaniem goed.

Commissievoorzitter von der Leyen sprak ook haar steun uit voor de WHO. Internationale samenwerking is volgens haar vanzelfsprekend tijdens een pandemie van deze schaal. Ze beweerde dat de EU al bijkomende financiering voorzien heeft voor de WHO indien de Amerikaanse geldstroom opdroogt.

Ook Rusland ging in tegen de Amerikaanse eis om de organisatie, die de wereldwijde gezondheidszorg moet stroomlijnen, volledig te hervormen. ‘Dat zou niet in het algemeen belang zijn, maar staat op de geopolitieke agenda van één enkel land: de Verenigde Staten’, zei de Russische viceminister van Buitenlandse Zaken Sergei Riabov in Russische media.

Maar toch een onderzoek

De VS dreigde er maandag mee om zich terug te trekken uit het VN-volksgezondheidsorgaan. Donald Trump beschuldigt de WHO ervan onder één hoedje te spelen met China om de ware toedracht van de virusuitbraak, die in China begon, toe te dekken.

Wat opmerkelijk is: Naast steun voor de organisatie, vraagt de WHO-resolutie van gisteren ook om een onafhankelijk onderzoek te voeren naar de internationale aanpak van de Covid-19-pandemie. Dat ‘onafhankelijk, onpartijdig en uitgebreid onderzoek’ moet ook de rol van de WHO zelf evalueren.

Hoewel het zeker wenselijk is om na te gaan wat er goed en fout gelopen is in het globale antwoord op een van de grootste uitdagingen van onze tijd, zullen de steunboodschappen hun doel missen door tegelijkertijd de vraag te lanceren voor een onderzoek naar de acties van de WHO.

De mogelijkheid bestaat dat Amerikaans president Trump dit als een overwinning zal verkopen, als een tegemoetkoming aan zijn hervormingseis.