Waar de Fed zich begint aan te passen, blijft de ECB onbewogen. Jerome Powell zal niet langer het woord “tijdelijk” gebruiken wanneer hij het over de inflatie heeft. De ECB en Christine Lagarde zouden er volgens een groeiend aantal economen goed aan doen om het voorbeeld van Powell te volgen. Tot dusver heeft de inflatie alle voorspellingen verslagen. Het zou verstandiger zijn te zeggen dat we het niet weten, en dat daarom een strakker monetair beleid niet mag worden afgewimpeld.
In haar prognose van september verwachtte de ECB dat de inflatie tegen het einde van het jaar 2,2 procent zou bedragen, 1,7 procent in 2022 en 1,5 procent in 2023. Met andere woorden, de inflatie ligt op schema om de doelstelling van de centrale bank te halen. Vraag is of de toezichthouder die doelstellingen wel zal halen. De inflatie voor de maand november bedroeg namelijk 4,9 procent, het hoogste punt sinds de invoering van de euro.
Gratis geld
De oorzaken zijn bekend: stijgende energieprijzen en problemen in de bevoorradingsketen, het aanbod sluit niet aan op de vraag. De Omikron-variant doet ook twijfel rijzen over de toekomst. Er is tot op vandaag heel weinig geweten over de nieuwe variant. Zo is het bijvoorbeeld ver van duidelijk hoe ziekteverwekkend die is. Vraag is ook in welke mate onze vaccins voldoende bescherming bieden tegen de Omikron-variant.
Een indirecte oorzaak is het uitblijven van een reactie van de ECB. Het soepele geldbeleid waarmee de toezichthouder “gratis geld” in omloop brengt, wordt door economen steeds meer in twijfel getrokken. “Gratis schulden komen de staten goed uit. Maar hoelang kunnen we dit nog volhouden? Mensen met een laag inkomen en spaarders worden het eerst getroffen door deze inflatiestijging.”
In de VS is de inflatie opgelopen tot meer dan 6 procent. De Amerikaanse Federal Reserve heeft de afgelopen weken haar toon gewijzigd. Zij overweegt de afbouw van haar opkoopprogramma te versnellen en een verhoging van de rente volgend jaar is niet langer een taboe. Fed-baas Jerome Powell zei eerder deze week zelfs dat hij niet langer de woorden “tijdelijke inflatieopstoot” in de mond zal nemen. “Niet omdat we zeker weten dat de inflatie volgend jaar niet zal dalen, maar uit voorzichtigheid.”, klonk het. Sommige analisten menen dat de rente volgend jaar driemaal zal moeten worden verhoogd om de inflatie onder controle te houden.
“Christine Lagarde heeft jammerlijk gefaald”
Lagarde wil niet luisteren, wat economen steeds meer verontrust. Carsten Brzeski, econoom bij ING, is van mening dat “de ECB genuanceerder moet communiceren over de eenmalige factoren op de korte termijn en de potentiële factoren op de langere termijn die de inflatie aanjagen”, meldt CNBC. “De ECB moet erkennen dat zij te naïef is geweest over de relatie tussen producenten- en consumentenprijzen en moet daarom oppassen niet overtuigd te lijken over andere traditionele relaties”.
Nick Andrews, Europees analist bij Gavekal Research, is veel kordater: “Lagarde heeft jammerlijk gefaald in het temperen van de marktverwachtingen met betrekking tot mogelijke renteverhoging in 2022. Bij het sluiten van de markt op woensdag verwachtte de markt dat kortetermijnrentevoeten zouden stijgen met 23 basispunten tegen december 2022. Aan het eind van de persconferentie van Lagarde op donderdag verwachtte zij een verhoging met 32 basispunten.”
Frederik Ducrozet, strateeg bij Pictet Wealth Management, vindt dat de ECB de zaken moet rechtzetten en op zijn minst moet verklaren dat “de inflatie volgend jaar niet zo snel en zo sterk zal dalen als verwacht”.
(jvdh)