Indien de grote economieën van de wereld de volgende decennia hun uitstootdoelstellingen halen, zou de productie van fossiele brandstoffen in Rusland met bijna 2 biljoen dollar aan waardeloze activa achterblijven. Dat blijkt uit een studie van een onderzoek van wetenschappers aan de University of Exeter over de kosten van de wereldwijde energietransitie.

De onderzoekers stellen dat door deze transitie meer dan de helft van de Russische infrastructuur voor olie en gas binnen de volgende vijftien jaar nagenoeg volledig waardeloos zou kunnen worden.

Instabiliteit

“De overgang naar een uitstootarme economie zou kunnen leiden tot een periode van wereldwijde financiële en politieke instabiliteit”, zeggen de onderzoekers, die daarbij verwijzen naar een combinatie van diepgaande structurele veranderingen, wijdverbreide financiële verliezen en een reorganisatie van de financiële en economische macht over de hele wereld.

“Berekeningen tonen aan dat meer dan de helft van Russische infrastructuur voor de productie van fossiele brandstoffen – geraamd op een bedrag van 3,9 biljoen dollar aan onder meer boorplatformen, pijpleidingen en productiesites – over een periode van vijftien jaar nagenoeg waardeloos zou worden.”

“De studie weerspiegelt een nieuwe waarschuwing voor de potentiële kosten die de wereldwijde transitie naar duurzame brandstoffen voor Rusland zouden kunnen opleveren”, voert de Russische krant The Moscow Times aan.

“Maar ondanks de aanzienlijke verliezen die voor de productie van fossiele brandstoffen moeten worden gevreesd, zou de totale Russische economie onder druk van het probleem toch slechts 0,8 procent aan waarde dienen in te leveren.”

De studie stelde verder dat de Russische regering tegen het einde van dit decennium ongeveer 40 procent van haar inkomsten uit olie en gas zou kunnen verliezen. “Die opbrengsten vertegenwoordigden de voorbije jaren ongeveer 40 procent van het totale Russische nationale budget”, verduidelijken de onderzoekers.

“Alleen Canada zou voor een nog grotere schade moeten vrezen. Ook de Russische werkgelegenheid zou door het probleem tegen het einde van dit decennium met bijna 4 procent kunnen inkrimpen.”

OPEC

“Wereldwijd zullen de grote importeurs van energie – zoals de Europese Unie, China, India, Japan, Zuid-Korea en Afrika – als de grote winnaars uit de energietransitie komen”, merken de onderzoekers nog op. “Die economieën zouden in sommige gevallen met meer dan 10 procent kunnen groeien.”

“Energieproducenten zoals Rusland, de Verenigde Staten, Saoedi-Arabië, Noorwegen en Canada zouden daarentegen met een verlies tussen 11 biljoen dollar tot 14 biljoen dollar aan waardeloos geworden infrastructuur rekening moeten houden.”

De onderzoekers benadrukken nog de impact die de Organisation of Petroleum Exporting Countries (OPEC) op de gevolgen van de energietransitie kan hebben. “De productiekosten van de lidstaten van de OPEC liggen in het algemeen lager dan in naties zoals Rusland, waar met een ruwer klimaat en complexere extractieprocessen moet worden gewerkt”, beklemtonen de onderzoekers.

“De OPEC-lidstaten zouden dan ook voordeel kunnen halen door het opvoeren van de productie, waardoor de markt immers met voorraden zou worden overspoeld en de concurrentie door dalende prijzen onder druk zou kunnen worden gezet.”

“Met een dergelijke strategie zou de OPEC zijn aandeel in de wereldwijde oliemarkt van ongeveer 40 procent tot 66 procent kunnen opvoeren.”

Rusland heeft met de OPEC een complexe relatie. De voorbije jaren werkten beide partijen geregeld samen om de prijzen op de markt te stabiliseren. Anderzijds was er echter ook de prijzenoorlog die Rusland en Saoedi-Arabië vorig jaar hebben uitgevochten.

“Wanneer de twee partijen echter doorgaan met hun beleid om de productie te beperken, zodat een hoger prijsniveau kan worden gehandhaafd, zou Rusland de schade van de energietransitie kunnen beperken”, zeggen de onderzoekers.

“Het land zou dan immers zijn hogere winningskosten gemakkelijker kunnen compenseren. Het verlies aan activa zou daardoor mogelijk tot ongeveer 1,7 biljoen dollar beperkt kunnen blijven, terwijl de Russische economie nog een groei met 0,4 procent zou kunnen laten registreren.”

Noordpool

Hoewel de grote economieën hebben beloofd het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen, blijft Rusland zwaar in nieuwe infrastructuur voor de sector investeren.

Dat gebeurt vooral in het gigantische project Vostok Oil van het staatsbedrijf Rosneft, dat de bedoeling heeft om de moeilijk bereikbare oliereserves in het Russische noordpoolgebied te exploiteren.

“Dit soort activa zullen met hun hoge winningskosten wellicht als eerste onder druk komen wanneer de grotere economieën hun invoer van olie en gas verminderen”, werpen de onderzoekers op.

Rusland wil over vijftig jaar een klimaatneutrale economie hebben. Dat heeft de Russische president Vladimir Poetin te kennen gegeven. In de lijst met grootste producenten van broeikasgassen ter wereld staat Rusland momenteel op een vierde plaats. 

Critici en milieuactivisten zeggen dat het land niet snel genoeg actie onderneemt om de effecten van klimaatverandering tegen te gaan.

(jvdh)