Toen Xi aan de macht kwam in 2013 werd er nog gevreesd dat het leiderschap in Peking de controle over het leger zou kwijtraken. Hoewel de economie van het land aan een ongelooflijke snelheid groeide, werd de Communistische Partij binnenin geplaagd door corruptie, machtsspelletjes en zelfs de dreiging om uiteen te vallen. De legertop keek met argusogen toe.

Maar Xi deed het ondenkbare. Hij verklaarde de oorlog aan corruptie binnen de Partij en slaagde nog in zijn opzet ook. Xi herstelde het imago van de Partij bij de burger en kon de machtigste kliekjes en het leger onder de duim krijgen.

De Covid-19-pandemie, die wellicht uitbrak in de Chinese stad Wuhan, dreigde even een einde te maken aan al de vooruitgang die Xi had geboekt. Maar na een stuntelige reactie van het provinciale bestuur, slaagde Xi erin het virus binnen de eigen grenzen te bedwingen. Tegen het einde van 2020 was China het enige land dat economische groei kon optekenen.

Terwijl Washington in januari moest afrekenen met een gefaalde couppoging, had Peking groot nieuws: de Aziatische supermacht had 1,4 miljard Chinezen verlost uit de extreme armoede. En hoewel dat vooral te maken had met het verkiezen van bijzonder lage standaarden voor lonen en de algemene levenskwaliteit, klopt het wel dat China’s middenklasse de snelst groeiende ter wereld is.

Hoeveel jaren heeft Xi nog op de teller staan?

In China blijft een president aan de macht voor maximaal twee termijnen van vijf jaar. Xi werd in 2018 herverkozen en in datzelfde jaar werd de limiet van termijnen voor de presidentsambt afgeschaft. Technisch gezien kan Xi na het einde van zijn tweede termijn in 2022 dus aan de macht blijven zolang hij daarvoor de politieke slagkracht heeft.

Toch zou Xi er goed aan doen om te tonen dat hij op zoek is naar een potentiële opvolger. De opvolging van machthebbers heeft de Communistische Partij namelijk altijd kopzorgen opgeleverd.

De opvolger van Mao Zedong, Hua Guofeng, werd na een korte politieke worsteling snel opzij gezet door Deng Xiaoping. De door Deng aangewezen opvolgers zouden later hetzelfde probleem ervaren. Twee door Deng gekozen politici zouden het onderspit delven tegen Jiang Zemin om de controle over de Partij te grijpen.

De overgang van Jiang naar Hu Jintao, en later Xi Jinping, verliep een pak vreedzamer. Dat komt omdat de ambt van president sinds het bewind van Deng steeds meer macht naar zich toe heeft getrokken. Zo is de Chinese president eigenlijk secretaris-generaal van de Partij, president van de Volksrepubliek en voorzitter van de militaire commissie.

Er was ook een onuitgesproken regel die alle Chinese leiders volgden. Ze deden allemaal afstand van hun machtspositie in hun 68e levensjaar. Xi werd op 15 juni 68 jaar en gaf in het verleden al aan dat de niet-officiële pensioenleeftijd van Chinese bewindvoerders “te rigide” is.

Wat nu?

Het feit dat Xi nog geen enkele opvolger heeft aangeduid, kan problemen opleveren voor de Partij, denkt Steve Tsang, de directeur van het China Institute in Londen. “Wanneer de opvolging eraan komt, kan het bijzonder destabiliserend zijn wanneer de structuur en het proces van de opvolging niet duidelijk gedefinieerd zijn”, zei Tsang in een interview met de Hongkongse krant South China Morning Post.

Daarbij komt ook nog dat de Partij ambitieuze doelstellingen heeft vooropgezet. Tegen 2049 zou er een “grote verjonging” van de vergrijzende Chinese maatschappij moeten plaatsvinden. Tegen 2060 zou het land volledig klimaatneutraal moeten zijn. Die dromen van de Communistische Partij zullen niet worden bereikt door Xi, maar door zijn opvolger.

Ondertussen zal de opvolger van Xi ook een groeiende welvaartskloof, een globaal imagoprobleem en militaire spanningen met de Verenigde Staten en zijn bondgenoten erven.

Hoewel we nog niet weten wie Xi in gedachten zou hebben voor zijn opvolging, noemen China-experts alvast twee figuren. De 58-jarige Yuan Jiajun die het van een leidinggevende rol in het Shenzhou-ruimteproject schopte tot partijsecretaris in de provincie Zhejiang, en de 63-jarige Yin Yong, een voormalige topman van de Chinese centrale bank die nu de viceburgemeester van Peking is. (lb)

Lees ook: Chinese Communistische Partij viert 100-jarig jubileum: wat geeft Xi Jinping weg in cruciale speech?