De Europese Unie kwam woensdag overeen om Chinese functionarissen op de zwarte lijst te zetten wegens mensenrechtenschendingen tegen de Oeigoeren in Xinjiang. Dat zeggen twee EU-diplomaten aan persagentschappen Reuters en AFP. Het gaat om de eerste Europese sancties tegen Peking sinds het neerslaan van het studentenprotest op het Tiananmenplein in 1989.

De 27 Permanente Vertegenwoordigers van de EU – de ambassadeurs van de lidstaten bij de EU – hebben reisverboden en het bevriezen van tegoeden goedgekeurd voor vier Chinese burgers in overheidsdienst en één instelling. De namen zullen pas bekendgemaakt worden na de officiële goedkeuring door de buitenlandministers op maandag.

De Chinese functionarissen worden volgens de EU-diplomaten beschuldigd van ernstige mensenrechtenschending tegen de Oeigoeren, een minderheidsgroep in de provincie Xinjiang.

Wapenembargo

De laatste keer dat Brussel sancties oplegde aan China, zijn tweede grootste handelspartner, was in 1989. De Chinese autoriteiten sloegen toen een studentenprotest neer op het Tiananmenplein, door soldaten en tanks in te zetten die schoten met scherp. Europa voerde toen een wapenembargo in dat vandaag nog steeds van kracht is.

Verschillende westerse overheden en de Verenigde Naties beweren dat leden van de moslimminderheid systematisch opgesloten worden in kampen. Ze beschuldigen China van foltering, dwangarbeid en onvrijwillige sterilisaties.

Het Nederlandse parlement bestempelde de Chinese behandeling van de Oeigoeren onlangs nog als een genocide, in navolging van Canada en de VS.

‘Heropvoedingskampen’

Peking beweert dat de Oeigoeren in de kampen extremistische separatisten, of soms zelfs terroristen zijn. Het gaat naar eigen zeggen om ‘heropvoedingskampen’ om ze de Chinese taal en cultuur eigen te maken. De overheid geeft toe dat er gewelddadige ‘incidenten’ plaatsvinden, maar ontkent de aantijgingen van foltering en sterilisatie.

Gisteren al zei de Chinese ambassadeur aan de EU al dat China ‘niet zou terugdeinzen’ in het geval van sancties. Hij waarschuwde Brussel ook om de sancties niet te linken aan het recente investeringsakkoord met China.

Dat pact moet Europese bedrijven betere toegang geven tot de Chinese markten, en de onevenwichtige handelsbetrekkingen rechttrekken. Het Europees Parlement – dat het akkoord nog moet goedkeuren – gaf echter kritiek op het pact omdat mensenrechtenkwesties niet vermeld worden. De sancties van vandaag kunnen gezien worden als zoethouder voor de Europarlementariërs. (evb)