De globale recessie veroorzaakt door de coronapandemie zal dieper snijden dan eerst gedacht, en ze zal langer duren. Wereldwijd krimpt de economie met 4,9 procent dit jaar, en achteraf torsen landen een grotere schuldenberg dan na de Tweede Wereldoorlog. Dat zegt topeconoom Gita Gopinath van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) bij de voorstelling van de (herziene) economische vooruitzichten voor 2020.

Waar het IMF in april nog een krimp van 3 procent voorzag in het globale bbp, voorspelt de organisatie vandaag een veel diepere wereldwijde crisis. Bovendien zal het herstel in 2021 minder snel gaan dan eerst gedacht.

Terugslag van 12.500 miljard

‘De pandemie dwong de globale economie in een ‘Grote Lockdown’. Die heeft het coronavirus in bedwang heeft gehouden en levens gered, maar de economische impact was erger dan aanvankelijk werd gevreesd. In 95 procent van alle landen zal de levensstandaard naar beneden gaan dit jaar.’ Aan het woord is de voornaamste economische adviseur van het fonds, Gita Gopinath.

In 95 procent van alle landen zal de levensstandaard naar beneden gaan dit jaar.

Gita Gopinath, hoofdeconoom van het IMF

In de bijgewerkte economische vooruitzichten die woensdag zijn bekendgemaakt, verwacht het fonds dat de rijkste economieën ter wereld dit jaar met 8 procent zullen krimpen, 1,9 procent slechter dan in april werd voorspeld. In 2021 wordt in dezelfde economieën een groei van 4,8 procent verwacht.

Door de coronapandemie zal de globale economie volgens het IMF 12.500 miljard dollar mislopen.

Ongeziene schuldenberg

De economische onzekerheid wordt gevoed door een groeiende zeepbel van publieke en private schulden. De internationale organisatie verwacht dat de overheidsschuld van geavanceerde economieën 130 procent van het globale bbp zal bereiken. Tijdens de Tweede Wereldoorlog piekte dat op ongeveer 120 procent.

Om u een idee te geven: tijdens de donkerste perioden van de financiële crisis van 2008 groeide de globale overheidsschuld aan met 10,5 procent. Dit jaar alleen al zal die met 18,7 procent toenemen.

Volgens Gopinath zijn de miljarden aan steunmaatregelen en stimuli, die overheden en centrale banken in de economie pompten, wel cruciaal geweest om erger te voorkomen: ‘Dat heeft het inkomen van velen beschermd en faillissementen op grotere schaal voorkomen.’

Fragiel herstel

De crisis is dus compleet, maar wanneer klimmen we uit het dal? Vooruitzichten op herstel zijn zeer onzeker volgens Gopinath: ‘We weten niet wanneer er een vaccin of medicijn zal zijn.’

Zelfs nu in vele landen bedrijven terug open gaan, wegen social distancing (vrijwillig of verplicht) en de strenge hygiënemaatregelen op de werkvloer op de economische activiteit, stelt ze.

‘Het massale banenverlies en de vele bedrijfssluitingen zorgen bovendien voor een veel trager herstel van de wereldeconomie’, zegt de Indiase topeconome.

Beleidsmakers moeten zichzelf overstijgen tijdens deze pandemie, en samenwerken om spanningen op gebied van handel en technologie op te lossen

Gita Gopinath, hoofdeconoom van het IMF

Ze geeft nog een reden aan waarom een mogelijk herstel van deze ongeziene recessie fragiel is: de toenemende geopolitieke spanningen, specifiek de onderlinge handelsconflicten tussen de EU, de VS en China.

‘Beleidsmakers moeten zichzelf overstijgen tijdens deze pandemie, en samenwerken om spanningen op het gebied van handel en technologie op te lossen. Die kunnen een eventueel herstel van de Covid-19-crisis in gevaar brengen’, denkt Gopinath.

Ze waarschuwt ook voor ‘de discrepantie tussen de financiële markten en de reële markten’. Ze stelt dat financiële markten vaak enkele maanden voorlopen op reële markten, omdat beleggers anticiperen op wat zal komen. Gezien de beurzen het verlies van de coronacrisis al grotendeels weggewerkt hebben, vreest Gopinath dat beleggers mogelijk te optimistisch zijn over de economische remonte.

Fiscale lenteschoonmaak

De economische adviseur van het IMF gaf richtlijnen mee voor beleidsmakers om de kansen op herstel te bevorderen. Zo moeten landen die hun economie heropenen ondersteuningsmechanismen als loonsupplementen of hulp voor werklozen niet abrupt stopzetten. In ons land werd het systeem van tijdelijke werkloosheid alvast tot eind dit jaar verlengd.

Op lange termijn is het essentieel dat landen hun financiën structureel op orde krijgen, door te bezuinigen op verkwistende uitgaven en fiscaal te hervormen.

Gita Gopinath, hoofdeconoom van het IMF

‘Het schrappen van zulke gerichte ondersteuning (waaronder steun voor ondernemingen, zoals de hinderpremie bij ons, red.) moet geleidelijk aan gebeuren, om te voorkomen dat plotselinge inkomensverliezen en faillissementen een economie die net boven water komt, opnieuw onderduwen’, waarschuwt Gopinath.

Hoewel de stimuli op korte termijn cruciaal waren, moeten landen op lange termijn hun financiën structureel op orde krijgen om deze crisis te boven te komen, benadrukt ze.

‘Dat kan enkel door te bezuinigen op verkwistende overheidsuitgaven, de belastingbasis te verbreden, belastingontwijking aan te pakken en in sommige landen werk te maken van een progressieve vermogensbelasting.’