President Donald Trump dreigt ermee om het Amerikaans lidmaatschap van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in te trekken, als het VN-orgaan niet snel stappen onderneemt om minder afhankelijk te zijn van China. 

Het conflict tussen de WHO en de Amerikaanse president escaleert verder. Een maand geleden kreeg Trump al bakken kritiek omdat hij in volle pandemie de Amerikaanse bijdrage aan de internationale organisatie, die de gezondheidszorg wereldwijd moet stroomlijnen, schrapte.

In een brief aan Tedros Adhanom Ghebreyesus, de directeur-generaal van de WHO, zei Trump dat hij drastische actie zou ondernemen tenzij de organisatie hervormingen aankondigde binnen de 30 dagen. 

Intrekking Amerikaans lidmaatschap

‘Als de Wereldgezondheidsorganisatie zich niet engageert om aanzienlijke verbeteringen door te voeren binnen de 30 dagen, maak ik mijn tijdelijke bevriezing van de Amerikaanse financiering permanent, en herbekijk ik ons lidmaatschap van de organisatie’, schreef hij. 

Volgens Trump is de wereldwijde verspreiding van het SARS-CoV-2-virus de schuld van China. Hij beweert dat de WHO en China onder één hoedje spelen om de ware toedracht va de uitbraak in Wuhan, de Chinese stad waar het virus eerst opdook, te verhullen. 

De VS storten jaarlijks zo’n 500 miljoen dollar aan het globaal instituut voor volksgezondheid. Het agentschap bestaat uit duizenden wetenschappers en gezondheidsexperts, en is het orgaan bij uitstek om de globale aanpak van de pandemie te coördineren Daarnaast is het ook een kenniscentrum waar gezondheidsinformatie wordt gecentraliseerd en gecommuniceerd.

Terechte kritiek?

De aanval op de WHO en China moet ook gezien worden als een manier om de aandacht af te leiden van Trumps aanpak van de virusuitbraak in eigen land. De VS hebben de hoogste dodentol ter wereld, en er is nauwelijks sprake van een goed gecoördineerde nationale strategie. 

Trump schuilde al snel de verantwoordelijkheid van de virusuitbraak door naar de regionale overheden, en moedigde staten zelf aan om federale richtlijnen te negeren die hij zelf invoerde. 

Maar gezondheidsexperts en politieke waarnemers hebben ook al hun bezorgdheid geuit over de schijnbare beperkte onafhankelijkheid van de WHO tegenover China. Zo ontmoette WHO-topman Ghebreyesus de Chinese president Xi Jinping in januari, wanneer hij de Communistische Partij prees voor haar ‘openheid in het delen van informatie’. Toen was nochtans al bekend dat China de ernst van de virusuitbraak aanvankelijk probeerde te verhullen. Medische klokkenluiders, die volgens China ‘geruchten verspreidden’ over het virus, werden hard aangepakt.