De wedloop om de AI‑ambities van Silicon Valley van brandstof te voorzien, gaat supersonisch.

In Amerika heeft de snel stijgende elektriciteitsvraag van datacenters voor artificiële intelligentie een ware run op gasgestookte stroomcentrales ontketend, en zelfs de grootste fabrikanten kunnen de vraag niet bijbenen.

Daardoor is er een gat in de markt ontstaan voor het volgende beste alternatief: omgebouwde straalmotoren.

Deze week presenteerde Boom, een start-up voor supersonische jets die werkt aan een moderne Concorde, een aangepaste versie van zijn Symphony-motor, die zo is ontworpen dat hij snel kan worden ingezet bij datacenters in de hele Verenigde Staten.

“Supersonische technologie werkt als een versneller – natuurlijk voor sneller vliegen, maar nu ook voor artificiële intelligentie”, zegt Blake Scholl, topman van Boom.

Zijn bedrijf is de nieuwste partij die ervan profiteert nu techgiganten, waaronder xAI, OpenAI, Google, Amazon en anderen, koortsachtig op zoek zijn naar stroom om aan hun steeds groeiende behoeften te voldoen.

Datacenters die worden gebruikt om AI-software te trainen, verbruikten vorig jaar in de VS net geen 200 terawattuur elektriciteit.

Maar dat cijfer zal volgens het Internationaal Energieagentschap (IEA) tegen 2035 omhoogschieten naar ongeveer 600 terawattuur, waardoor hun aandeel in het totale Amerikaanse stroomverbruik mogelijk stijgt van 4 procent naar meer dan 10 procent.

Een groot deel daarvan zal moeten komen van “behind-the-meter”- of off-grid-opwekking, omdat het Amerikaanse stroomnet te zwaar belast is om zoveel extra vraag aan te kunnen, zeker omdat deze installaties 24/7 draaien.

Dat is de reden dat verschillende techreuzen kernenergie onderzoeken om in hun behoefte te voorzien.

Maar afgezien van de heropstart van recent stilgelegde kerncentrales, is kernenergie niet snel genoeg te realiseren voor wat miljardairs uit Silicon Valley als Elon Musk en Sam Altman nu nodig hebben.

Grote gasverbruikers

Dat betekent dat bedrijven zich op zijn minst op de korte termijn massaal op gas storten. Het IEA schat dat over tien jaar zo’n 260 terawatt – twee vijfde van het totale stroomverbruik van datacenters – afkomstig zal zijn van gasgestookte turbines.

Twee derde van de gasturbines wereldwijd komt echter van slechts drie grote fabrikanten: GE Vernova, Siemens Energy en Mitsubishi.

Volgens deskundigen hebben zij de orders voor grote turbines al zien oplopen tot het hoogste niveau sinds 2011 en worstelen ze met achterstanden die inmiddels vijf jaar of langer bedragen.

Deze knelpunten hebben steeds wanhopiger techbedrijven, bevreesd om achterop te raken in de AI-wedloop, ertoe aangezet genoegen te nemen met omgebouwde straalmotoren – zogenoemde “aeroderivative” gasturbines – om hun faciliteiten van stroom te voorzien.

Zo zou OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT, 29 GE Vernova LM2500XPRESS-turbines (een aeroderivative-model) hebben aangeschaft voor het geplande “Stargate”-datacenter in Abilene, Texas.

Samen zouden deze bijna één gigawatt aan vermogen leveren – grofweg vergelijkbaar met een kernreactor.

Boom mengt zich eveneens in de strijd met de Symphony-motor van 42 megawatt. Het bedrijf zegt dat het heeft ingestemd met de levering van 29 turbines aan datacenterontwikkelaar Crusoe en al een orderportefeuille van 1,25 miljard dollar (zo’n 1 miljard euro) heeft.

Scholl zegt dat hij “overspoeld wordt met verzoeken” voor de apparatuur, en Boom werkt nu plannen uit voor een “superfabriek” die meerdere gigawatt aan turbines moet gaan produceren.

Toch is dit soort apparatuur, hoewel snel en eenvoudig te installeren, aanzienlijk minder efficiënt dan speciaal gebouwde gecombineerde gas- en stoomturbines (STEG-centrale) voor stroomproductie. Die recyclen hete lucht om een tweede turbine aan te drijven en zo extra rendement te behalen – vandaar de naam.

Volgens GE Vernova hebben de van straalmotoren afgeleide turbines die OpenAI gebruikt doorgaans een energetisch rendement van ongeveer 40 procent, tegenover meer dan 64 procent voor de 9HA-CCGT-turbine van het bedrijf.

Kolossaal probleem?

Op de lange termijn betekent dat veel hogere uitgaven aan brandstof dan strikt noodzakelijk – én meer uitstoot van CO₂.

Dit is een van de redenen waarom xAI, het AI-bedrijf dat is opgericht door Elon Musk, verwikkeld is in een conflict met bewoners in South Memphis, Tennessee, over het “Colossus”-datacenter.

Buiten de faciliteit staat een rij van 15 vaste gasturbines opgesteld die 24/7 stroom leveren. Maar actievoerders van het Southern Environmental Law Centre (SELC) stellen dat Musks bedrijf de installaties zonder toestemming heeft neergezet en proberen te voorkomen dat hij achteraf alsnog groen licht krijgt.

Ze hebben de lokale autoriteit, de gezondheidsdienst van Shelby County, voor de rechter gesleept en betogen dat de turbines “smogvormende vervuiling, stikstofoxiden, en schadelijke chemicaliën zoals formaldehyde” in de atmosfeer pompen.

Daardoor lopen omwonenden mogelijk een groter risico op astma, hart- en vaatziekten en kanker, aldus SELC.

“Onze gezondheid mag niet in gevaar komen door miljardairs die de wet omzeilen”, zei Derrick Johnson, de voorzitter van de groep, onlangs.

De controverse lijkt alleen maar verder aan te zwellen. Musk heeft plannen gepresenteerd om het verbruik op de Colossus-locatie meer dan te verdrievoudigen, van net geen 300 megawatt naar één gigawatt – een toename die in elk geval deels met extra gas moet worden gedekt. xAI heeft ook gezegd dat een deel van de stroom van zonneparken zal komen.

“Ik kan niet genoeg benadrukken hoeveel extra elektriciteit we nodig hebben”, zei Musk twee jaar geleden. “Hoeveel u ook denkt dat we nodig hebben, het is meer dan dat, dat verzeker ik u, en we hebben het zo snel mogelijk nodig.”

Tenzij de AI-hausse uiteindelijk nog iets anders gemeen blijkt te hebben met supersonische jets: hete lucht.

© The Telegraph

Volg Business AM ook op Google Nieuws

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!