De recente overstroming van Kansai International Airport in Japan door een tyfoon heeft een nieuwe dreiging van de klimaatverandering aan het licht gebracht. Door de stijgende zeespiegel kunnen in de toekomst immers meerdere cruciale luchthavens onbruikbaar worden. Dat zegt Hiroko Tabuchi, klimaatspecialiste bij de Amerikaanse krant The New York Times, verwijzend naar cijfers van de Airports Council International en OpenFlights.

De cijfers geven immers aan dat een kwart van de honderd drukste luchthavens van de wereld op minder dan tien meter boven de zeespiegel liggen. “Er moet zelfs worden vastgesteld dat twaalf grote luchthavens – onder meer in Shanghai, Rome, San Francisco en New York – minder dan vijf meter boven de zeespiegel uitkomen,” zegt Hiroko Tabuchi.

“Locaties op lage niveaus langsheen het water werden vaak bestempeld als ideale sites voor de constructie van nieuwe terminals en landingsbanen,” aldus de klimaatspecialiste. “Er moest immers tijdens het opstijgen en landen met minder obstakels rekening worden gehouden. Bovendien was er ook minder gevaar voor klachten wegens geluidsoverlast. De kust biedt echter ook weinig natuurlijke bescherming tegen overstromingen en hogere windsnelheden.”

Turbulentie

“Extreme weersomstandigheden en stijgende zeespiegels vormen een van de grootste bedreigingen voor een aantal drukke luchthavens, die bij hun ontwerp niet voor de klimaatverandering werden uitgerust,” beklemtoont de klimaatspecialiste.

“De hogere temperaturen confronteren de luchtvaart nog met een aantal bijkomende problemen. Extreem warme omgevingen kunnen ervoor zorgen dat vliegtuigen aan de grond moeten blijven, aangezien de hogere temperatuur voor de dunnere lucht zorgt, waardoor het opstijgen veel moeilijker wordt. De opwarming kan ook voor toenemende turbulentie zorgen.”

Bij de doortocht van de orkaan Sandy zes jaar geleden werden de drie luchthavens van New York City door overstromingen gedurende verscheidene dagen lamgelegd. Drie jaar geleden deed de tyfoon Goni de landingsbanen op Hongqiao International Airport in Shanghai sluiten.

Recent nog diende Cochin Airport bij Kerala in India door overstromingen gedurende een periode van twee weken te worden gesloten. “We weten dat de klimaatverandering een ernstige impact op de luchtvaart zal hebben,” erkent Michael Rossell, vice-directeur bij sectororganisatie Airports Council International. “Er moeten dan ook tegenmaatregelen worden genomen.”

Eiland

Het klimaatbeleid van de luchthavens kan verschillende trajecten volgen. St. Paul Downtown Airport in Minnesota, die geregeld door de Mississippi wordt overstroomd, beschikt over een flexibele waterkeringsmuur die tegen het stijgende water kon worden ingezet. Ook La Guardia Airport in New York werkt met een waterkeringsmuur, waterpompen en een nieuwe drainage-systeem, samen met upgrades voor noodgeneratoren en elektrische substations.

“Kansai Airport – die de steden Osaka, Kyoto en Kobe bedient – wordt echter met een bijzonder probleem geconfronteerd,” zegt Tabuchi. “De luchthaven is immers gebouwd op een eiland, ruim vier kilometer van het vasteland.”

Er is niet alleen het probleem van de stijgende zeespiegel, want de bodem van het eiland moet zich ook aan het gewicht van de luchthaven aanpassen. Het eiland blijkt echter sneller te zinken dan de ingenieurs hadden ingeschat. Volgens sommige specialisten moet worden gevreesd dat minstens één van de twee landingsbanen van Kansai Airport ten laatste over veertig jaar definitief onder het wateroppervlak zijn verdwenen.

De constructeurs zeggen echter dat er maatregelen zijn voorzien om de toekomst van Kansai Airport te kunnen blijven garanderen. Op dit ogenblik wordt water uit de bodem onder de luchthaven weggepompt. Daarmee willen de autoriteiten ervoor zorgen dat de bodem zich sneller definitief zal zetten.

De hoofdterminal staat bovendien op gigantische pijlers, die kunnen worden opgekrikt om boven de zeespiegel te blijven. Zware waterpompen worden na een zware regenval de luchthaventerreinen opnieuw droog te krijgen. Ook hier zijn een aantal dijken aangebracht om het water tegen te houden.

De Japanse ingenieurs voorspelden dat Kansai Airport golven tot drie meter zou kunnen weerstaan. De recente tyfoon Jebi creëerde echter golven tot bijna vier meter. Bovendien werd de enige brug tussen de luchthaven en het vasteland door een losgeslagen tanker beschadigd.

Daardoor raakten achtduizend mensen op de luchthaven geblokkeerd. Uiteindelijk moesten zij onder meer met ferries worden ontzet. Yoshiyuki Yamaya, voorzitter van Kansai Airport, getuigde dat de luchthaven zich op had voorbereid op de tyfoon. “De storm bleek echter veel sterker dan was ingeschat,” aldus Yamaya. “We waren te optimistisch.”