Het smelten van het noordpoolijs door de klimaatverandering biedt onder meer in Alaska en Siberië meer toeristische mogelijkheden. Het noordpoolgebied was nochtans lang één van de meest wilde en ongerepte regio’s van de planeet. Vooral het cruisetoerisme krijgt door de nieuwe toegangswegen meer mogelijkheden. Tegelijkertijd wordt echter gevreesd voor een negatieve impact van een grote toestroom van bezoekers.
Het noordpoolgebied omvat een schitterend landschap van gletsjers, bergketens, toendra en fjorden. Op het eerste gezicht lijkt het gebied een dode en bevroren zone, maar in werkelijkheid heeft de noordpool een bijzonder rijke fauna, waar men onder meer walvissen, zeehonden, kariboes, muskusossen, rendieren en ijsberen kan treffen, samen met miljoenen vissen en zeevogels.
Daarnaast zijn er ook de eeuwenoude vestigingen van autochtone volkeren, van de Inuit in Alaska tot de Cuckchi in Siberië. Het gebied is bovendien het toneel van de middernachtzon. De regio is tegelijkertijd minder koud dan men zou verwachten. Tijdens de zomer kunnen temperaturen tot meer dan 10 graden Celsius worden gemeten.
Veel toeristen
Met die troeven trekt de noordpool ook steeds grotere groepen toeristen aan. Door de warmere temperaturen is een gedeelte van de ijsmassa weggesmolten, waardoor het gebied toegankelijker is geworden voor de scheepvaart.
Mediaberichten over de smeltende gletsjers en de bedreigde ijsbeer hebben eveneens voor een grotere aandacht gezorgd. “De mogelijkheid dat het gebied zijn huidige karakter zal verliezen, zet een aantal toeristen aan om alsnog de kans te grijpen om die natuurpracht te kunnen bewonderen voor het te laat is,” zegt Patrick Maher, hoofd van het Thematic Network on Northern Tourism aan de University of the Artic.
De Noordpool omvat onder meer delen van Alaska, Canada, Noorwegen, Zweden, Finland, Rusland en het Groenlandse eiland Grimsey. Alaska en Canada zijn vooral populair voor trektochten, terwijl Groenland en Noorwegen vooral voor hun fjorden en gletsjers een grote populariteit genieten. Eén van de populairste bestemmingen in het noordpoolgebied is ongetwijfeld deNoorse archipel Svalbard, die bovendien vanuit Oslo gemakkelijk met het vliegtuig is te bereiken.
Northwestern Passage
Door het wegsmelten van het ijs, kunnen ook cruises gemakkelijker het gebied verkennen. Daarbij kan nu ook gebruik gemaakt worden van de Northwestern Passage, waar de klimaatverandering gezorgd heeft voor een noordelijke verbinding tussen de Stille Oceaan en de Atlantische Oceaan.
Twee jaar geleden werd de Crystal Serenity het eerste luxe cruiseschip dat een route door de nieuwe verbinding nam. De reis nam meer dan duizend reizigers, die elk minstens 22.000 dollar dienden te betalen, mee. Reizigers die de Noordpool willen bereiken, kunnen meevaren met de nucleaire ijsbreker 50 Years of Victory, die tijdens de zomerperiode vanuit de haven van Moermansk in Rusland verscheidene verplaatsingen naar de top van de wereld maakt.
Natuurbehoud
In het noordpoolgebied zelf wonen ongeveer vier miljoen mensen. Een gedeelte van de populatie woont in lokale gemeenschappen, maar toch telt de regio verscheidene grotere steden. In de eerste plaats is er de Russische stad Moermansk, die driehonderdduizend inwoners telt en elke winter een periode van veertig dagen complete duisternis en ijskoude temperaturen moet laten registeren. Anderzijds is er ook de Noorse stad Tromsø, die zich met 70.000 inwoners meer dan 300 kilometer boven de noordpoolcirkel bevindt.
Door de toenemende populariteit van het noordpooltoerisme is ook de bezorgdheid over de ecologische impact van de bezoekers gestegen. Vooral de groeiende vloot cruiseschepen in het gebied baart velen zorgen. De schepen kunnen immers het visbestand en de lokale gemeenschappen verstoren, maar bovendien is er de vrees voor lekken van olie of lozingen van afvalwater. Tevens wordt gewezen op het risico van ongevallen waarvoor bijzonder riskante reddingsoperaties zouden moeten worden opgezet.
Experts zeggen echter dat het toerisme ook een positief effect heeft. “Reizigers die de regio hebben bezocht, blijken zich nadien veel actiever in te zetten voor het natuurbehoud,” betoogt Jackie Dawson, professor geografie aan de University of Ottawa. “Deze reizen veranderen de mens.”