Oud worden is niet eens zo erg, tenminste wanneer je het alternatief beschouwt. Het was een gevleugelde uitspraak van de Franse chansonnier Maurice Chevalier, die in 1972 op 83-jarige leeftijd overleed.
Toch moeten we het verouderingsproces niet langer vrezen, nu uit een nieuwe reeks studies blijkt dat ondanks het feit dat mensen een reeks zaken moeten opgeven – vitaliteit, mentale scherpte en een jong uiterlijk – ze daarvoor in ruil iets krijgen waar ze jaren naar op zoek zijn geweest: geluk.
1. De vraag wat mensen gelukkig maakt houdt de mensheid als sinds het begin der tijden bezig.
Vier factoren, blijkt: geslacht, persoonlijkheid, externe omstandigheden en leeftijd. Vrouwen zijn over het algemeen iets gelukkiger dan mannen, maar ze zijn ook iets gevoeliger voor depressies: één op vijf tot één op zes vrouwen ervaart in het leven een vorm van depressie, terwijl dat bij mannen slechts één op tien is.
2. Vooral neurotische mensen neigen naar ongelukkig zijn.
Het zijn mensen die worstelen met schuldgevoelens, boosheid en angstgevoelens. Neuroten hebben meestal ook een laag EQ, wat leidt tot moeilijkheden in hun relaties met anderen, wat op zijn beurt weer leidt tot een gevoel van ongeluk. Het tegenovergestelde geldt voor extroverte mensen. Mensen die graag in teamverband werken en feestjes bezoeken zijn gelukkiger dan eenlingen die ook ’s avonds de deur op slot houden.
3. Dan zijn er de externe omstandigheden: relaties, opleiding, inkomen, gezondheid,… het zijn allemaal factoren die ons geluk beïnvloeden
Gehuwde mensen zijn gelukkig, terwijl werkloosheid ongelukkig maakt. Mensen met kinderen in huis zijn minder gelukkig dan koppels waar die kinderen het huis al uit zijn. Mensen met een hogere opleiding zijn gelukkiger dan anderen, tot het ogenblik dat ze financieel onafhankelijk worden. Opleiding maakt mensen dus gelukkiger omdat het ze rijker maakt, maar hoeveel gelukkiger blijft een onderwerp van debat. Geld heeft dan weer minder invloed op geluk dan algemeen wordt verondersteld.
4. Tenslotte is er de leeftijd: een groep 30- en een groep 70-jarigen werd gevraagd wie het gelukkigste van beide was
Beide leeftijdsgroepen wezen naar de 30-jarigen. Maar toen in een tweede experiment aan beide groepen werd gevraagd hun eigen geluksratio te bepalen, kwamen de 70-jarigen er als winnaars uit.
5. De gelukscurve beweegt zich als een letter U
Mensen rapporteren een hoge mate van geluk in hun jeugdjaren, maar daarna wordt het alleen maar minder. Het absolute dieptepunt wordt bereikt wanneer we 46 zijn. Daarna gaat het opnieuw steil naar boven en bereiken we een geluksniveau dat rond het zestigste levensjaar dat van onze jeugd al overstijgt. Wanneer de vraag wordt omgedraaid krijgt men eenzelfde resultaat. Toen het British Labour Force Survey mensen vroeg wanneer ze zich het slechtst voelden, werd de U plots een boog, met een piek rond … het 46-ste levensjaar.
Hoe dat komt? Daar zijn vele redenen voor. Tussen de 40 en vijftig hebben volwassenen vaak grote zorgen: studerende kinderen die veel geld kosten, een hypotheek, een gebrek aan ruimte in het eigen huis vanwege die puberende jeugd…
6. Toch zijn het vooral interne veranderingen die het geluksgevoel verhogen
Oudere mensen hebben minder conflicten en komen met betere oplossingen voor problemen, ze hebben betere controle over hun emoties, aanvaarden makkelijker een tegenslag en zijn minder gevoelig voor boosheid. Oudere mensen weten dat ze dichter bij de dood komen, dus kunnen ze beter van het heden genieten. Misschien vat volgende uitspraak van de Amerikaanse filosoof William James, alle voormelde redenen nog best samen:
‘Hoe mooi is de dag, wanneer we het eindelijk opgeven om te proberen jong en slank te blijven’.