Key takeaways

• De dichtheid van bosolifanten is tussen 1964 en 2016 met gemiddeld 90 procent afgenomen, terwijl de dichtheid van savanneolifanten met gemiddeld 70 procent is afgenomen.
• In zuidelijk Afrika nam de olifantendichtheid op 42 procent van de onderzochte locaties in de loop van de decennia licht toe.
• Bosolifanten werden overwegend geconfronteerd met dalingen in de 53-jarige periode, maar er zijn een paar uitzonderingen, zoals Pendjari National Park in Benin, waar het aantal bosolifanten een lichte stijging vertoonde.

Afnemende olifantenpopulaties in heel Afrika

Volgens recent onderzoek zijn de olifantenpopulaties in Afrika de afgelopen decennia sterk achteruitgegaan. In een uitgebreid onderzoek zijn gegevens geanalyseerd van meer dan 1300 onderzoeken die tussen 1964 en 2016 zijn uitgevoerd in 37 landen. Terwijl de dichtheid van bosolifanten in deze periode met gemiddeld 90 procent is afgenomen, is de dichtheid van savanneolifanten met gemiddeld 70 procent gedaald.

Regionale verschillen in olifantenpopulaties

Ondanks deze alarmerende cijfers zijn er in bepaalde regio’s sprankjes hoop. Zuidelijk Afrika, bijvoorbeeld, liet een lichte toename zien in olifantendichtheid op 42 procent van de onderzochte locaties gedurende de decennia. Deze positieve trend werd echter tenietgedaan door meer substantiële dalingen in oostelijk, noordelijk en westelijk Afrika.

Bos- vs savanneolifanten

Het onderzoek benadrukt een opmerkelijk verschil tussen bos- en savanneolifanten. Terwijl de savannepopulaties enige groei vertoonden, hadden bosolifanten voornamelijk te maken met een afname gedurende de hele periode van 53 jaar. Er zijn echter een paar uitzonderingen, zoals Pendjari National Park in Benin, waar het aantal bosolifanten een lichte stijging vertoonde, een zeldzaam geval van positieve verandering.

Beschermingsmaatregelen en toekomstig onderzoek

De onderzoekers benadrukken dat het belangrijk is om trends uit het verleden te begrijpen om de natuurbeschermingsinspanningen in de toekomst effectief te kunnen sturen. Ze geloven dat het analyseren van gebieden waar afname en toename hebben plaatsgevonden waardevolle inzichten kan opleveren voor het behoud van deze prachtige dieren.

Bevinding komt overeen met andere onderzoeken

Dit onderzoek komt overeen met bevindingen uit andere recente onderzoeken, die ook een afname van olifantenpopulaties in beschermde gebieden in Afrika hebben aangetoond. Eén studie vond met name dat de olifantenpopulaties in de savanne in zuidelijk Afrika tussen 1995 en 2020 waren toegenomen of stabiel waren gebleven.

Beperkingen van de studie

Het is belangrijk om te erkennen dat de gegevens van de huidige studie voornamelijk afkomstig zijn uit beschermde gebieden, wat kan leiden tot een onderschatting van de algehele afname van olifanten. Onbeschermde gebieden, waar ooit aanzienlijke olifantenpopulaties leefden, maar die zwaar getroffen zijn door stroperij en habitatverlies, zijn niet systematisch onderzocht.

Noodzaak voor uitgebreide monitoring

Dit onderstreept de noodzaak van uitgebreide monitoring in alle habitats om een volledig inzicht te krijgen in de dynamiek van de olifantenpopulatie.

Onderzoeksperiode en gevolgen voor natuurbehoud

Het tijdsbestek van de studie, van 1963 tot 2016, omvat zowel de piekperiode van stroperij in de jaren 1980 en begin jaren 1990, als de laatste acht jaar, gekenmerkt door intensievere beschermingsinspanningen. Deze beperking in de tijd kan een minder optimistisch beeld geven dan de huidige realiteit, met name voor zuidelijk Afrika, dat de meerderheid van de savanneolifanten herbergt, waarvan vele een stijgende of stabiele trend vertonen.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!