De waarde van Bitcoin is sinds november verdubbeld tot ongeveer 70.000 dollar. Gek genoeg hebben sommige grote beleggers die zich een gokje op de cryptomarkt kunnen permitteren, er moeilijk toegang toe.

In het nieuws: De recente opgang van Bitcoin maakt de moeilijke relatie met traditionele financiële sector weer zichtbaar.

• Het is geen geheim dat de Belgische banken weigerachtig staan om hun vermogende klanten te helpen met cryptobeleggingen. “Omdat crypto bruuske jojobewegingen kan maken en het regelgevend kader ontbreekt”, is steevast de uitleg.
• Die stelling is bij die klanten makkelijk te verdedigen in een berenmarkt. Maar nu Bitcoin weer hoge toppen scheert, stijgt de belangstelling voor cryptobeleggingen weer.
• Een blogpost van de Europese Centrale Bank zette recentelijk de traditionele visie nog eens helemaal op scherp door te stellen dat “de reële waarde van Bitcoin nul is”.

De kwestie: Voor grote vermogens, die hun portefeuille over verscheidene beleggingen kunnen spreiden, valt nochtans te argumenteren dat een deel in crypto gestopt wordt:.

• Er is altijd de kans op een cryptocrash, maar daartegenover staat het opwaartse potentieel, zoals de voorbije maanden gebleken is. Die statistische realiteit staat nog los van of je nu believer of non-believer bent.
• Toch is voor rijke Europese families die de bescherming van het familiale vermogen overlaten aan een onafhankelijke beheerder, een instap in crypto vaak een moeilijke zaak. Cryptobeleggingen vallen immers niet onder de Europese beschermingsregels voor beleggingsfondsen (UCITS). Dat is een soort kwaliteitslabel die de beheerders om juridische redenen graag hebben.

Even een stap terug: Een van de aanjagers van de Bitcoin-hausse is de officiële erkenning van Bitcointrackers, ETF’s of exchange traded funds, door de Amerikaanse beurswaakhond SEC.

• Die fondsen, die Bitcoin een-op-een schaduwen, maakten de weg vrij voor beleggers om gewoon via de aandelenbeurs in Bitcoin te beleggen.
• Welnu: een Bitcoin spot-ETF met volwaardige UCITS-bescherming bestaat in Europa niet.

ETF of ETN?

Ingezoomd: Een bekende case in Europa is de Bitcointracker van fondsenbouwer Van Eck.

• Dat is geen ETF (exchange traded fund), maar een ETN (exchange traded note). Dat ene lettertje maakt juridisch een wereld van verschil. Een ETF is een beleggingsfonds dat onder UCITS kan vallen. Een ETN is officieel geen fonds, maar een schuldinstrument.
• Dat heeft ook fiscale gevolgen.
• Van Eck maakt zich wel sterk dat zijn ETN in de praktijk op hetzelfde neerkomt als een ETF. Er is bijvoorbeeld geen sprake van het gebruik van hefbomen: de onderliggende Bitcoins worden een-op-een aangehouden door een bewaarbank in Liechtenstein.
• De Europese regelgevers staan hoe dan ook weigerachtig om het UCITS-statuut aan een tracker te geven met slechts één onderliggend actief.
• Van Eck heeft daar een mouw aangepast en bracht een tracker met crypto- en blockchainbedrijven op de markt. Een soort onrechtstreeks schaduwfonds voor de cryptomarkt, dus. Die tracker heeft wél het UCITS ETF-label.

Conclusie: Door de lagere EU-bescherming staan de beheerders van familiale vermogens weigerachtig tegenover beleggingen in crypto. Grote familiale vermogens laten daarom de cryptomarkt links liggen, of moeten ingewikkelde constructies uitdokteren. De familieleden die toch in Bitcoin of Ether willen beleggen, worden zo vaak gedwongen om dat met hun individuele portemonnee te doen.