In het Japanse Osaka probeerden de Europese Unie en Australië tot een handelsakkoord te komen. Beide partijen speelden het bijzonder hard. De Australische minister van Handel stapte op: het akkoord dat op tafel lag, was volgens hem “niet goed genoeg”.
Wat voorafging: De EU en Australië proberen al sinds lange tijd een vrijhandelsakkoord te sluiten. Alleen hoopt Australië een betere deal te krijgen dan wat de EU op tafel legt. De Australische minister van Handel, Don Farrell, liep na een eerder overleg in juli al weg van de onderhandelingen. Nu doet hij dat opnieuw.
De details: De EU hoopt met het handelsakkoord toegang te krijgen tot een aantal belangrijke grondstoffen die in de Australische bodem zitten, waaronder lithium. Australië wil in ruil een makkelijkere handel opzetten in Europese landbouwproducten zoals runds- en schapenvlees en suiker.
- De deal liep mis op de quota aan vlees wat Australië zou mogen invoeren, en de strenge regels die de EU oplegt rond geografische bescherming, schrijft Politico. Producten zoals Feta, Parmezaanse kaas of Prosecco mogen pas zo genoemd worden als ze in die regio’s geproduceerd worden.
- Farrell werd eerder al onder druk gezet van landbouwlobbyisten, die waarschuwden voor een slecht handelsakkoord. De minister volgt nu dat advies, en bereikte geen akkoord met EU-onderhandelaars Valdis Dombrovskis bevoegd voor Handel en Janusz Wojciechowski, EU-commissaris voor Landbouw.
- Farrell noemde het akkoord dat op tafel lag, andermaal “niet goed genoeg”.
- De Australische suikerlobby reageerde opgelucht: “Er was lef en vastberadenheid nodig om door te zetten”.
De reactie van Europa
- Volgens Dombrovskis hadden gesprekken voorafgaand aan de eigenlijke onderhandeling over het handelsakkoord met Australië een “goede vooruitgang” opgeleverd, maar “Jammer genoeg konden onze Australische partners niet meedoen op basis van eerder bepaalde landingszones.”
- Het afketsen van de gesprekken leverde elders scherpere commentaar op. John Clarke, die tot voor kort de hoofdonderhandelaar was voor landbouw binnen de EU, reageerde op X: “Kortzichtig Australië. (…) De EU-kant is helemaal naar Japan gereisd om een definitief akkoord te sluiten, enkel om opnieuw te horen dat ze het wel konden vergeten. Nou, ze zullen het niet vergeten!”
- Clarke meent ook dat nieuwe onderhandelingen veraf lijken. Een mening die Politico deelt: “Canberra zal het moeilijk hebben om iets beters te vinden, en moet misschien jaren wachten voor het een deal kan sluiten”, lezen we daar.
- Ksenija Simovic, die de Europese boeren vertegenwoordigt, vindt niet dat de EU meer water bij de wijn moet doen: “Ik denk dat niemand baat heeft bij geen deal, maar het hangt er wel vanaf wat voor deal er bereikt wordt. We willen dat de Europese Commissie voet bij stuk houdt.”
Afhankelijkheid verkleinen
Uitgezoomd: Ook voor Europa is deze deal belangrijk, om zo de afhankelijkheid van China te verkleinen.
- De Europese Commissie zou wel bereid zijn verder te onderhandelen. Niet onlogisch: Australië heeft de grootste lithiumvoorraad ter wereld. Dat is een cruciale grondstof voor de ontwikkeling van batterijen. 96 procent van het Australische lithium gaat nu naar China voor bewerking.
- Onder de Critical Raw Materials Act (CRMA) wil Europa voor geen enkel type grondstof voor meer dan 65 procent afhankelijk zijn van een derde partij. De EU wil af van de afhankelijkheid van China, en hoopt met dit akkoord een goedkopere toegang te krijgen tot de grondstoffenvoorraad van Australië.
- Heel specifiek gaat het over bepaalde exporttaksen en een bepaalde hoeveelheid LNG wat Australië voor de eigen bevolking wil houden.
- De EU hoopt met dit handelsakkoord met Australië uiteindelijk makkelijker te kunnen concurreren met de Chinese markten, onder andere de elektrische automarkt.
Conclusie: Verschillende lobbygroepen mogen de EU en Australië dan wel bestoken om een zo voordelig mogelijke deal uit de brand te slepen, beide partijen lijken elkaar nodig te hebben. Farrell lijkt zijn kans verkeken te hebben om tot een snel akkoord te komen, maar de saga wordt ongetwijfeld vervolgd. Er zullen allicht wel een paar jaren overheen gaan.
(ns)
