Elke dag wordt het duidelijker dat er echt iets aan de hand is met de mentale gezondheid van de jeugd. ‘The kids are not all right’. Er is al veel over gesproken maar de langetermijnstudies die recent werden gepubliceerd, zijn nog erger dan verwacht. Sinds de opkomst van sociale media, gecombineerd met de opkomst van smartphones, is de situatie danig verslechterd. 

Er zijn 3 onrustwekkende evoluties die recent door een studie van de Financial Times naar boven zijn gebracht over de tieners van vandaag.

1. Een dystopisch wereldbeeld

Hieronder ziet u de resultaten van uitgebreide langetermijnonderzoeken onder leiding van Jean Twenge. De eerste grafieken geven aan hoe tieners naar hun toekomst kijken. De schaduwstreep geeft aan wanneer Facebook en consoorten zijn gestart en de smartphone breed beschikbaar werd. De rode lijnen geven het gevoel van de jongens weer, terwijl de groene die van de meisjes aangeeft. Het leven werd eigenlijk altijd beter totdat Mark Zuckerberg en Steve Jobs hun producten lanceerden.

2.De groeiende eenzaamheid

Uit een studie van 2019 in het VK voelen 85 procent van de jongeren tussen 18 en 24 zich gedeeltelijk of zeer eenzaam. Eenzaamheid is niet alleen een mentaal vergif maar is ook fysiek slopend. Uit een studie van de Brigham Young Universiteit kan je dit vergelijken met het roken van 15 sigaretten per dag. Vriendschap wekt endorfines op en dat geeft een goed gevoel.

3. impulsief gedrag dat leidt tot mutilatie 

De smartphones spelen volgens Robert Vermeiren, psychiater in Gent, slim in op het kortetermijndenken van jongeren die dan ook heel impulsief omgaan met al die signalen. Vooral het zelfbeeld van meisjes wordt door de onrealistische beeldcultuur op platformen zoals Instagram helemaal verwrongen.

Deze laatste grafieken zijn dan ook helemaal hallucinant. Wat je hier leest is dat bijna 35 procent van alle meisjes in Groot-Brittannië zichzelf al hebben gemutileerd, van de groep die meer dan 5 uur op sociale media zit per dag. Voor de jongens is het iets minder maar groeit het ook meer en meer. 

Een oplossing die geen oplossing is 

Wat het allemaal nog eens bemoeilijkt is dat deze problemen een blijvend effect zullen hebben op de samenleving. 75 procent van de volwassenen die leiden aan psychische problemen, hebben deze voor hun 18^de opgedaan, volgens Belgisch hoogleraar Inez Myin-Germeys.

De oplossing volgens therapeuten en denkers, die zeggen dat er je er toch niets aan kan doen, is opvoeding. Maar vergelijk het met heroïne. Beeld je in dat die thuis altijd beschikbaar, wat trouwens vandaag al het geval is voor cocaïne bij velen, dan lijkt het toch niet evident om je karakter te tonen en dit niet te gebruiken. ‘De uitdrukking ‘zet de kat nooit bij de melk’, is nog altijd gezond boerenverstand.

Opvoeding is niet genoeg

De manier waarop we andere ‘teveels’ oplossen bijvoorbeeld teveel eten, geeft aan dat het echt niet zo gemakkelijk zal zijn. Obesitas blijft ook ontploffen. Als je naar een supermarkt gaat, staat er wel een rek met gezond voedsel, maar als je goed rondkijkt zie je dat alle andere rekken gevuld zijn met caloriebommen en voedsel dat lang goed blijft, waarop de marges heel hoog zijn. Hoe kan je hiertegen in godsnaam vechten? Verslavingen los je niet zomaar op met een informatiecampagne. Je kan je afvragen of er geen wetten moeten komen om de smartphone pas op latere leeftijd ter beschikking te stellen aan de jeugd. Maar dat schip heeft de haven al verlaten.

Xavier Verellen is auteur en ondernemer.