De aanwezigheid van vier vliegende objecten boven de Verenigde Staten heeft geleid tot bezorgdheid over de veiligheid van het land, maar ook tot grotere spanningen met China.

Uitgezoomd: Begin februari vernamen we dat een reusachtige ballon – door Washington omschreven als een Chinees spionage-apparaat – over de VS vloog.

• Het werd enkele dagen later neergeschoten door een F-22 Raptor op bevel van de Amerikaanse president, waarna het voor de Amerikaanse staat South Carolina in zee terecht kwam.

• Het vliegende object had de omvang van drie bussen en woog meer dan een ton. Het was ook uitgerust met verschillende antennes en zonnepanelen die groot genoeg waren om de aanwezige sensoren voor het verzamelen van inlichtingen van stroom te voorzien.

In het nieuws: Een mogelijk vierde ballon is zondag neergeschoten, terwijl het zich boven de Amerikaanse staat Michigan bevond.

• Een derde ballon werd eerder gezien boven Canada, was cilindervormig en kleiner van omvang in vergelijking met de andere gevaartes. Canada stond de VS toe het object neer te schieten vanwege het gevaar dat het vormde voor burgers.
• Daarnaast werd een tweede object neergeschoten op 10 februari, in het noorden van Alaska.
• Voorlopig is enkel de eerste ballon, die vorige week werd ontdekt, toegeschreven aan Beijing.
• De tweede en vierde ballon hadden een achthoekige structuur en werden niet beschouwd als een militaire bedreiging, aldus een hoge ambtenaar van de Amerikaanse regering. Ze vormden echter wel een gevaar voor de burgerluchtvaart omdat ze op ongeveer 6.000 meter boven de grond vlogen, vandaar hun vernietiging.

Waar zijn deze ballonnen voor bedoeld?

Enkele theorieën:

• De Verenigde Staten geloven dat deze vliegende objecten deel uitmaken van een groter project van Beijing, bedoeld om over alle continenten te vliegen en daar spionage uit te voeren.
• Sommige analisten menen dat de ballonnen slechts het begin zijn van een grote Chinese surveillance-inspanning, om de buitenlandse militaire capaciteiten vast te stellen als voorbereiding op mogelijk verhoogde spanningen over Taiwan in de komende jaren.

Maar waarom ballonnen? Ballonnen vormen interessante mogelijkheden voor spionage, eenvoudigweg omdat de Amerikaanse en Canadese inlichtingendiensten zich in de eerste plaats richten op het opsporen van raketten en vliegtuigen.

Amerikaanse functionarissen hebben inderdaad toegegeven dat drie soortgelijke ballonnen kortstondig over Amerikaans grondgebied vlogen tijdens de regering van Donald Trump, maar ook aan het begin van de ambtstermijn van Biden.

Reactie van Beijing en escalerende spanningen

Bezoek Blinken: De aanwezigheid van de eerste ballon boven de Verenigde Staten heeft uiteraard de kritiek op China flink doen toenemen, waardoor de spanningen tussen beide grootmachten zijn toegenomen. De Verenigde Staten hebben het bezoek van hun minister van Buitenlandse Zaken – Antony Blinken – aan China als reactie uitgesteld. Blinken moest proberen de toch al gespannen betrekkingen tussen beide landen te stabiliseren.

• China ontkende de Verenigde Staten te bespioneren en zei dat het gevaarte uitsluitend voor civiele meteorologische doeleinden werd gebruikt.
• Hoewel Beijing erkende dat het apparaat van Chinese makelij was, veroordeelde het Midden-Koninkrijk scherp het “geweld dat door de Verenigde Staten werd gebruikt bij het neerhalen van de ballon” en zei dat het zich “het recht voorbehield” om vergeldingsmaatregelen te nemen.
• Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken zei zondag dat het “de Verenigde Staten had gevraagd de situatie op een kalme, professionele en terughoudende manier aan te pakken”, meldde persbureau AFP.
• Ook moet worden opgemerkt dat Peking een onbekend vliegend object boven de Chinese regio Rizhao heeft gemeld en van plan was het neer te schieten.

Wat mogen we nog verwachten? Amerikaanse en Canadese inlichtingendiensten proberen de ballonnen te bemachtigen voor analyse. De komende dagen wordt verwacht dat er meer informatie over de ballonnen wordt vrijgegeven. De resultaten zullen ons zeker aanwijzingen geven over hoe de spanningen tussen China en de VS zich zullen ontwikkelen.

(fjc/evb)