De natuurbranden die Europa al weken teisteren hebben deze zomer in totaal een gebied twee keer zo groot als Luxemburg verwoest, ook al is de regio pas halverwege het gebruikelijke brandseizoen.
In een tiental Europese landen zijn dit jaar verschillende grote natuurbranden uitgebroken, waardoor duizenden mensen moesten worden geëvacueerd en verschillende dorpen in de as werden gelegd. Hoewel de meeste grote inferno’s zijn uitgedoofd, worden landen als Italië, Spanje en Frankrijk steeds geconfronteerd met extreme brandrisico’s.
Uit de gegevens van de Europese Unie blijkt dat dit jaar tot dusver in de EU 600.731 hectare natuur door branden is verwoest, wat overeenkomt met een gebied van tweemaal zo groot als Luxemburg. Dat is het op één na hoogste totaal sinds 2006, toen de metingen begonnen.
Toename is te danken aan klimaatverandering
Experts stellen dat deze toename grotendeels te danken is aan de klimaatverandering: hittegolven en droogte zorgen ervoor dat branden zich sneller kunnen verspreiden en langer kunnen branden. Het warmere weer onttrekt vocht aan de vegetatie, waardoor deze verandert in droge brandstof – een probleem dat in sommige gebieden nog wordt verergerd door het afnemende aantal arbeidskrachten dat deze vegetatie moet opruimen.
Victor Resco de Dios, hoogleraar bosbouwkunde aan de Spaanse universiteit van Lleida, zei dat de grote bosbranden in Frankrijk en Portugal begin juli “uiterst ongewoon” waren en aantonen hoe de klimaatverandering ervoor zorgt dat het brandseizoen vroeger begint en langer duurt.
In Zuid-Europese landen zoals Portugal en Griekenland zijn natuurbranden in de zomer geen uitzondering. Door de hogere temperaturen zien we nu echter ook steeds meer branden in het noorden van Europa. Zo kregen ook Duitsland, Slovenië en Tsjechië te maken met grote en agressieve inferno’s.
Recordhoeveelheid koolstof
De branden in Europa dit jaar veroorzaken een recordtoename van koolstof in de atmosfeer. “De uitstoot voor Spanje is nu al hoger dan wat ze in de laatste 20 jaar was,” zegt Mark Parrington van het Copernicus Atmosphere Monitoring Service tegen New Scientist. De branden in het land hebben in de maanden juni en juli zo’n 1,3 miljoen ton koolstof uitgestoten.
En ook Frankrijk nadert volgens het instituut een recorduitstoot door natuurbranden. De branden in het land hebben in juni-juli van dit jaar 344.000 ton koolstof uitgestoten, het hoogste cijfer sinds 2003.
Volgens klimatologen heeft de grote hoeveelheid koolstofdioxide die vrijkomt een invloed op het smelten van de permafrost. Dat kan vervolgens tot een nieuwe golf van branden leiden.
Europese Unie gaat investeren in blusmiddelen
Om het flink toegenomen aantal natuurbranden te beheersen, is de Europese Unie begonnen met de aanschaf van meerdere blusvliegtuigen. De unie beschikt momenteel over 12 blusvliegtuigen en één helikopter. Die zijn beschikbaar gesteld door verschillende lidstaten, die indien nodig de nationale brandweer bij kunnen staan.
Lidstaten zijn zelf verantwoordelijk voor het voorkomen en bestrijden van natuurbranden, maar kunnen aan Brussel om hulp vragen in geval van nood.
Europa gaat moeilijke jaren tegemoet
Vorige maand waarschuwde de Europese Commissie dat het continent een van zijn moeilijkste jaren op het gebied van natuurrampen tegemoet gaat. Door klimaatverandering zullen Europeanen in toenemende mate te maken krijgen met droogte, hittegolven en natuurbranden.
“Statistieken laten zien dat we sinds 2017 de meest intense bosbranden hebben die we ooit in Europa hebben gezien. En helaas verwachten we dat 2022 deze trend zou kunnen volgen”, waarschuwde Europees commissaris Maroš Šefčovič vorige maand. In 2017 is in Europa een totale oppervlakte van 895.000 hectare bos verbrand, wat het grootste gebied is sinds 1985.
Volgens een rapport van het WNF kosten bosbranden op het Europese continent jaarlijks zo’n 3 miljard euro.
(ns)