Bepaalde karaktereigenschappen kunnen een vroeg waarschuwingssignaal zijn voor cognitieve stoornissen, zo blijkt uit een nieuwe studie. Hierdoor zou het mogelijk zijn om die stoornissen beter te begrijpen en die op een gepaste wijze te behandelen.

Onderzoekers van de Universiteit van Victoria (Canada) voerden een studie uit bij 1.954 vrijwilligers om te bepalen of karaktereigenschappen zouden kunnen wijzen op toekomstige cognitieve stoornissen, meldt ScienceAlert. De resultaten toonden aan dat er inderdaad een correlatie was, maar leverden geen fundamentele biologische verklaring voor het verband. De onderzoekers hebben wel enkele ideeën over hoe deze correlatie tot stand komt.

“Persoonlijkheidskenmerken weerspiegelen duurzame denk- en gedragspatronen, die een cumulatief effect kunnen hebben op de ontwikkeling van gezonde en ongezonde gedragingen en denkpatronen gedurende het hele leven”, verklaarde psychologe Tomiko Yoneda van de Universiteit van Victoria in Canada. “De opeenstapeling van ervaringen gedurende de levensloop kan dan bijdragen aan de vatbaarheid voor bepaalde ziekten of stoornissen, zoals milde cognitieve stoornissen, of bijdragen aan individuele verschillen in het vermogen om weerstand te bieden aan leeftijdsgebonden neurologische veranderingen.”

De Big Five

De karaktereigenschappen worden over het algemeen onderverdeeld in vijf categorieën, de zogenaamde “Big Five”: altruïsme, openheid, consciëntieusheid (of zorgvuldigheid, red.), neuroticisme en extraversie. In hun studie richtten de onderzoekers zich op de laatste drie categorieën.

Op basis van persoonlijkheidsvragenlijsten van de 1.954 vrijwilligers, en van hun gezondheidsdossiers, stelden de wetenschappers vast dat mensen met een hoge score van “consciëntieusheid” – een eigenschap die gelinkt wordt aan verantwoordelijkheidszin, goed georganiseerd zijn, hard en doelgericht werken – minder kans hadden om beperkingen te ontwikkelen.

Mensen met neurotische karaktereigenschappen hebben dan weer meer kans om emotioneel instabiel te zijn en meer last te hebben van depressie, angst en zelftwijfel.

Wat “extraversie” betreft – waartoe assertiviteit, enthousiasme voor sociale interactie en een zekere aantrekkingskracht om energie op mensen te richten behoren – werd geen verband gevonden met het risico van geestelijke stoornissen. De onderzoekers menen echter dat extraverte mensen langer normaal cognitief kunnen blijven functioneren als ze een hoge mate van consciëntieusheid en een lage mate van neuroticisme hebben.

Geen verband met levensverwachting

De wetenschappers onderzochten ook of er een verband was tussen bepaalde karaktereigenschappen en de levensverwachting. Dat heeft de studie niet kunnen aantonen.

“Analyses toonden aan dat alle drie persoonlijkheidskenmerken tot op zekere hoogte geassocieerd zijn met een niet-beperkte cognitieve levensduur, vooral bij vrouwelijke deelnemers, maar dat er niet meteen een verband is met de totale levensduurte,” schrijven de onderzoekers in hun gepubliceerde paper.

En hoewel zij erin geslaagd zijn een soort verband te vinden tussen persoonlijkheidskenmerken en cognitieve stoornissen, zijn de onderzoekers van mening dat de karaktereigenschappen niet de oorzaak zijn van dergelijke stoornissen. Verder onderzoek met grotere steekproeven is nodig om deze hypothese te bevestigen of te weerleggen.

(ns, kg)