Key takeaways

• De VS en Oekraïne hebben een overeenkomst gesloten over minerale hulpbronnen, waarbij een investeringsfonds wordt opgericht om reserves te onderzoeken.
• Het fonds heeft als doel westerse investeringen te stimuleren in Oekraïense olie-, gas- en mijnbouwprojecten, terwijl de Verenigde Staten technologische overdracht vergemakkelijken en mogelijk luchtverdedigingssystemen leveren.
• Oekraïne schat dat het 5 procent van ’s werelds “kritieke grondstoffen” bezit, waaronder aanzienlijke afzettingen van grafiet, titanium en lithium.

De Verenigde Staten en Oekraïne hebben na maanden onderhandelen een langverwachte overeenkomst gesloten over de natuurlijke hulpbronnen van Oekraïne. Hoewel de details nog niet duidelijk zijn, hebben beide partijen de oprichting van een investeringsfonds voor de exploratie van minerale reserves bevestigd en afspraken gemaakt over het delen van inkomsten.

Samenwerking met VS gericht op economische wederopbouw

De Oekraïense minister van Economie Yulia Svyrydenko reisde naar Washington om de overeenkomst te ondertekenen met Scott Bessent, de Amerikaanse minister van Financiën. Svyrydenko schetste de bepalingen van de overeenkomst op sociale media en zei dat er een investeringsfonds voor de wederopbouw wordt opgericht, dat bedoeld is om westerse investeringen in Oekraïense projecten voor delfstoffen, olie en gas aan te trekken.

De rol van de VS bestaat uit het faciliteren van investeringen en technologieoverdracht naar Oekraïense projecten. Aanvullende bijstand aan Kiev kan luchtverdedigingssystemen omvatten. Belangrijk is dat beide landen zijn overeengekomen om de inkomsten en bijdragen van het fonds vrij te stellen van belasting. Svyrydenko merkte op dat de overeenkomst geratificeerd moet worden door de Oekraïense wetgevers.

Onzekerheid over veiligheidsgaranties voor Oekraïne

Hoewel de overeenkomst de bijdrage van Oekraïne aan de wereldwijde veiligheid erkent, blijft het onduidelijk of er een expliciete veiligheidsgarantie in is opgenomen, een belangrijk verzoek van Zelensky tijdens de onderhandelingen. Een verklaring van het Amerikaanse ministerie van Financiën bevestigde dat entiteiten die de Russische oorlogsmachine steunen niet zullen kunnen profiteren van de wederopbouw van Oekraïne.

President Trump bestempelde de overeenkomst als een terugbetaling voor de Amerikaanse uitgaven aan de oorlog, waarbij hij beweerde dat de VS meer dan de reeds geïnvesteerde 350 miljard dollar zouden terugverdienen.

De minerale rijkdom van Oekraïne

Oekraïne schat dat het ongeveer 5 procent van ’s werelds “kritieke grondstoffen” bezit, waaronder aanzienlijke grafietreserves die essentieel zijn voor accu’s van elektrische voertuigen. Het beschikt ook over aanzienlijke titanium- en lithiumvoorraden, hoewel de beweringen over de overvloed aan zeldzame aardmetalen worden betwist. Rusland bezet momenteel gebieden die naar schatting 350 miljard dollar aan Oekraïense bodemschatten bevatten.

Niet-geëxplodeerde mijnen vormen een ernstige bedreiging voor ongeveer een kwart van het Oekraïense grondgebied, vooral in het door oorlog getroffen oosten, waardoor de winning van grondstoffen bemoeilijkt wordt. Daarnaast waarschuwen deskundigen dat de voordelen van de overeenkomst pas op lange termijn zichtbaar zullen zijn, aangezien grondstoffenwinning afhankelijk is van zowel infrastructuurinvesteringen als verdere ontwikkeling.

Westen zoekt alternatief voor Chinese dominantie

De minerale rijkdom van Oekraïne trekt al lang internationale belangstelling, vooral gezien de reserves van 22 van de 50 materialen die door de US Geological Survey als “kritiek” worden geclassificeerd. Hieronder vallen zeldzame aardmineralen die cruciaal zijn voor elektronica, schone energietechnologieën en bepaalde wapensystemen. Westerse landen zijn op zoek naar alternatieve bronnen voor de dominante positie van China in de wereldwijde productie van zeldzame aardmineralen.

Vorig jaar werden in een memorandum onder de regering Biden plannen geschetst voor het bevorderen van investeringsmogelijkheden in Oekraïense mijnbouwprojecten voor Amerikaanse bedrijven in ruil voor de implementatie door Kiev van gunstig economisch beleid en milieupraktijken. Een soortgelijke overeenkomst bestaat al tussen Oekraïne en de Europese Unie.

Poetin stelt Russische grondstoffen beschikbaar

Hoewel Rusland nog geen commentaar heeft gegeven op de overeenkomst, heeft president Poetin eerder aangegeven dat hij bereid is om grondstoffen aan te bieden aan Amerikaanse partners in gezamenlijke mijnbouwondernemingen, ook in door Rusland bezette gebieden in Oost-Oekraïne. Hij bagatelliseerde de bezorgdheid over een mogelijke overeenkomst tussen de VS en Oekraïne over zeldzame mineralen en beweerde dat Rusland aanzienlijk meer van dit soort grondstoffen bezit dan Oekraïne.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!