De crisis in Oekraïne lijkt nog niet te koelen. Afgelopen weekend roerde Boris Johnson, de Britse premier die zelf onder vuur ligt, de oorlogstrom. Hij staat klaar om oorlogsbodems, gevechtsvliegtuigen en extra militairen naar het oosten van Europa te sturen, naar de Baltische staten onder meer. En hij wil Oekraïne flink militair helpen, met onder meer zwaar materiaal. Tegelijk dreigt men aan het thuisfront met keiharde maatregelen tegen de oligarchen uit Rusland, die zich gezellig thuis voelen in Londen.
- Het standpunt van de Britten zit zo helemaal op de lijn van Washington DC: daar spreekt Joe Biden, de Amerikaanse president, al weken ook soortgelijke harde taal. Ook de Amerikanen kondigden aan extra troepen te sturen. Ze lijken meer en meer van plan om het geostrategische pokerspel van Poetin te benoemen voor wat het is, volgens hen: bluf.
- Daarbij heeft ook Biden veel te verliezen: na zijn imagoverlies in Afghanistan kan de Amerikaanse president zich niet nog een nederlaag veroorloven. De Chinezen spreken al langer dreigende taal over Taiwan. Als Biden in Oekraïne zou moeten terugkrabbelen, staat men in Peking klaar om van die zwakte optimaal gebruik te maken.
- Die recente Britse houding is niet meteen goed nieuws voor de EU. Daar probeerden zowel de Franse president Emmanuel Macron als de Duitse regering van kanselier Olaf Scholz de lijn met Poetin open te houden, en te pleiten voor de-escalatie.
- Maar die Frans-Duitse houding wordt in Oost-Europa met argusogen gevolgd. Want onder meer in de Baltische staten en in Polen voelt men zich in de steek gelaten door het leidende duo van de EU: de Duitsers hielden onder meer de levering van oude houwitsers aan Oekraïne tegen, omdat die ooit eigendom waren van het Duitse leger. En er blijft het project van Nord Stream 2, een pijplijn voor Russisch gas, die rechtstreeks naar Duitsland gaat en heel Oost-Europa zo afsnijdt. De Duitsers hebben die pijplijn nog niet in gebruik, maar hebben ze ook niet definitief opgedoekt. De voormalige socialistische kanselier Gerhard Schröder is overigens de voorzitter en grote lobbyist van die Nord Stream-pijplijn.
- Komt daarbij dat Litouwen zich zwaar in de steek gelaten voelt door de Duitsers, in een ander conflict: China heeft het kleine Baltische land in het vizier genomen. De Litouwers hebben het namelijk aangedurfd om de banden met Taiwan wat aan te halen, waarna Peking een hele lading sancties en represailles op de kleine EU-lidstaat afvuurde.
- De Duitse regering heeft achter de schermen daarbij de Chinese kant gekozen, en onder meer productieprocessen uit Litouwen weggehaald. Zo toonde een groen parlementslid in Berlijn vorige week aan, tot schaamte van zijn eigen regeringscoalitie van socialisten, groenen en liberalen.
- De Europese Unie wilde met Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en de voorzitter van de Raad Charles Michel net een meer prominente rol op vlak van het buitenlandbeleid. Ook Macron steunt die assertieve EU-houding. Alleen blijkt de EU hopeloos uiteengespeeld: de Baltische staten en Polen, maar ook Nederland, hebben samen met het Verenigd Koninkrijk een harde lijn ten opzichte van Rusland. Frankrijk en Duitsland staan er anders in. Zo is eenheid uiteraard ver te zoeken.