‘De EU heeft gekozen voor zekerheid en wil het vertrouwen hoog houden door de procedure correct te volgen. Niet alleen het Verenigd Koninkrijk en Israël, ook Rusland en China vaccineren mensen met vaccins die niet dezelfde standaard hebben als degene die wij gebruiken.’ Dat zei Federaal vicepremier Petra De Sutter (Groen) dinsdagavond in Terzake.
Maar zeggen dat 182.000 Italianen, 317.000 Duitsers, meer dan 1 miljoen Engelsen en 1,5 miljoen Israëli’s, die al gevaccineerd zijn, door hun respectieve overheden met te weinig zorg zouden zijn behandeld, is vragen om moeilijkheden.
Er zijn drie redenen waarom de EU traag van start gaat:
1. Het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA) neemt meer tijd om vaccins goed te keuren
Tot nog toe heeft het EMA slechts één vaccin goedgekeurd, dat van Pfizer-BioNTech (waar een tekort van dreigt). Pas op 6 januari zal het EMA naar verwachting een tweede vaccin – dat van Moderna – goedkeuren. Zowel het VK (Pfizer-BioNTech en AstraZeneca-Oxford) als de VS (Pfizer-BioNTech en Moderna) hebben al twee vaccins goedgekeurd. Israël zette enkel in op het Pfizer-BioNTech-vaccin en won.
2. De EU betaalde minder bij meer producenten
De EU wedde – in tegenstelling tot bijvoorbeeld Israël – op verschillende paarden en plaatste kleinere bestellingen bij in totaal zes producenten. AstraZeneca-Oxford, Sanofi-GSK, Johnson & Johnson, Pfizer-BioNTech, CureVac en Moderna. Dat had wel tot gevolg dat men de prijzen kon drukken, maar ook dat de EU afhankelijk is van de leveringstermijnen van die verschillende producenten.
Het Sanofi-vaccin zou bijvoorbeeld pas einde 2021 beschikbaar zijn. (“Le très embarassant retard de Sanofi“, kopte de krant Le Monde in haar maandageditie). Als het er nog komt.
Omdat men relatief weinig bij Pfizer-BioNTech bestelde – tot nog toe het enige goedgekeurde vaccin – is het nu wachten op bijkomende leveringen.
Israël, de VS en het VK betaalden meer voor hun vaccins en werden ook eerder bediend. De EU moet nu ook wachten tot het AstraZeneca vaccin beschikbaar wordt vooraleer massaal kan worden ingeënt.
3. De logistieke uitdaging is groter dan geanticipeerd werd
Tenslotte zijn er de logistieke uitdagingen. De EU was niet voorbereid op een massale uitrol van een vaccin (BioNTech-Pfizer) dat op minus 70 graden moet worden bewaard.
Dat is ook een gevolg van het feit dat men in de herfst nog dacht de pandemie onder controle te krijgen. Een uitgangspunt dat zich vandaag volledig tegen ons keert.
Het VK bijvoorbeeld zette zijn geld in op het vaccin van AstraZeneca-Oxford. Dat kan op lagere temperatuur worden bewaard. Dan is er Israël, dat zijn logistiek op militaire leest schoeide. De Frankfurter Allgemeine wist afgelopen weekeinde zelfs te melden dat verschillende Duitse deelstaten voldoende vaccins hadden ontvangen. Het waren de logistieke moeilijkheden die hen beletten die vaccins toe te dienen.
Conclusie: Politici in de EU denken dat de echte test voor de vaccinatiestrategie van het blok pas in april komt. Tegen die tijd moet de productie van drie verschillende vaccins full speed gaan. Maar dat Israël en het VK een voorsprong zouden hebben opgebouwd, enkel omdat ze risico’s namen en vroeger van start gingen, lijkt meer op wishful thinking dan op de realiteit.
