Overal in Europa is het coronavirus stevig in opmars, en in Zweden is dat niet anders. Voor het eerst gaat de ‘geen lockdown’-strategie voorzichtig op de schop, om plaats te maken voor beperkingen.

Terwijl enkele experts in september nog toeterden dat de pandemie in Zweden ‘voorbij’ is, toont de huidige situatie een ander beeld. Binnenkort zal Anders Tegnell, de Zweedse staatsepidemioloog, samenzitten met lokale autoriteiten om extra maatregelen te nemen. Voornamelijk de hoofdstad Stockholm en het nabijgelegen Uppsala kampen met uitbraken van het virus. Het woord ‘lokale lockdown’ wordt daarbij niet geschuwd, schrijft de Britse krant Telegraph.

Al sinds het begin van de pandemie houdt Zweden er een controversiële strategie op na. In tegenstelling tot buren Noorwegen en Finland nam het land geen al te ingrijpende maatregelen. Winkels, scholen en restaurants bleven open. De Zweedse overheid had geloof in het gezond verstand van haar burgers. Mondmaskers waren nooit verplicht, noch werden ze aanbevolen. De gezondheidsautoriteiten in het land vroeg de bevolking wel vaak handen te wassen.

Sterftecijfer

Het resultaat is een hoger sterftecijfer. Op zondag stond de totale dodenbalans in Zweden op 5.918 overlijdens, terwijl Noorwegen en Finland respectievelijk 278 en 346 sterfgevallen te betreuren hadden. Nu klinkt het in de wandelgangen dat Zweden de strategie van haar buurlanden achterna wil. Lokale overheden zullen aanbevelen om drukke openbare plaatsen en het openbaar vervoer te vermijden, net als contact met ouderen en kwetsbare mensen.

Toch blijft er een Zweeds kantje aan de regels. In tegenstelling tot andere landen zijn er geen boetes of juridische gevolgen voor mensen die de nieuwe adviezen netjes naast zich neerleggen. ‘De nieuwe richtlijnen zijn iets tussen regelgeving en aanbevelingen’, omschreef Bitte Brastad, juridisch directeur van de overheidsinstelling voor de Volksgezondheid het.

‘Immuniteit niet zo hoog’

Wel weerlegt staatsepidemioloog Tegnell dat Zweden groepsimmuniteit bereikt heeft. Vorige maand haalden gezondheidswerkers en enkele experts aan dat Zweden ‘de ziekte met succes ingedamd heeft’. ‘Het niveau van immuniteit is helemaal niet zo hoog als sommige mensen misschien geloofden’, stelt hij. ‘Zelfs als je het gevoel hebt dat veel mensen de ziekte doorgemaakt hebben, zijn er nog steeds gigantische aantallen mensen die nog niet getroffen zijn.’