Voor de kust van de Italiaanse stad Taranto wordt volop gewerkt aan de bouw van het offshore windmolenpark Beleolico. Het project wordt bestempeld als een speerpunt in de omslag van Italië naar een duurzame energievoorziening. Italië is immers momenteel in grote mate afhankelijk van fossiele brandstoffen, waardoor het land bijzonder gevoelig blijkt voor een geopolitieke schokken.

Beleolico wordt bovendien het eerste offshore windmolenpark in de Middellandse Zee, waar de sector met een aantal belangrijke uitdagingen moet afrekenen.

Afhankelijkheid

Beleolico, dat zich voor de kust van de Zuid-Italiaanse provincie Puglia bevindt, zal uiteindelijk tien offshore windturbines, vastgemaakt aan de zeebodem, omvatten. Het windmolenpark zal 21.000 gezinnen van elektriciteit kunnen voorzien.

De Russische inval in Oekraïne heeft de Europese Unie doen besluiten zijn afhankelijk van de gastoevoer uit Rusland te verminderen en de investeringen in duurzame energiebronnen verder op te voeren. Die evolutie ligt bijzonder gevoelig in Italië, dat momenteel voor 42 procent van zijn energieverbruik van gas afhankelijk is. Die gastoevoer is bovendien voor 45 procent afkomstig van import uit Rusland.

De Italiaanse premier Mario Draghi benadrukte recent nog dat een versnelde investering in hernieuwbare bronnen voor de energiesector van het land de enige strategie op lange termijn is. Tegen het midden van dit decennium wil Italië stoppen met het gebruik van Russisch gas.

Inmiddels heeft de Italiaanse regering de bouw van zes nieuwe onshore windparken goedgekeurd. Tevens werd toegezegd voor enkele tientallen gigawatt aan Italiaanse offshore windenergie te ontsluiten.

Drijvende turbines

De ontwikkeling van offshore windmolenparken in de Middellandse Zee wordt echter met een aantal grote uitdagingen geconfronteerd. “De Middellandse Zee is veel dieper dan vele gebieden van de Noordzee”, merken experts op. “Dat maakt het verankeren van de turbines in de zeebodem complexer en duurder.”

“De Middellandse Zee heeft ook een van de drukste waterwegen van de wereld. Bovendien moet worden opgemerkt dat in Europa geen enkele zee voor een ernstige klimaatverandering meer vatbaar is dan de Middellandse Zee.”

“De introductie van drijvende turbines kan echter een gedeelte van die problemen opvangen”, merkt de organisatie WindEurope op. “Frankrijk heeft onlangs als eerste in de wereld een aanbesteding voor een drijvend offshore windmolenpark van commerciële grootte gelanceerd.”

“Andere landen in de mediterrane regio, zoals Griekenland en Spanje, plannen ook veilingen voor grootschalige drijvende windturbineprojecten.”

Beleolico stuitte ook op tegenstand bij een gedeelte van de lokale bevolking, die ervan overtuigd is dat het windmolenpark het uitzicht in toeristische hotspots zou verpesten. Renexia, de ontwikkelaar van Beleolico, stelt nochtans dat de site vanaf de kunst nagenoeg onzichtbaar zal zijn.

Riccardo Toto, topman van Renexia, voegt eraan toe dat het offshore park bovendien de biodiversiteit kan stimuleren. De turbines kunnen immers als kunstmatige riffen fungeren.

Bureaucratie

Het Italiaanse ministerie van Ecologische Transitie heeft inmiddels al 64 vragen voor eventuele drijvende offshore windparken ontvangen. “Het aantal projecten dat door bureaucratie wordt opgehouden, is echter duizelingwekkend”, verduidelijkt WindEurope. “Het dossier voor de bouw van Beleolico werd al veertien jaar geleden ingediend.”

Giuseppe Onufrio, topman van Greenpeace Italië, noemt de vertragingen absurd. “Sommige turbineparken worden pas na zes tot zeven jaar goedgekeurd”, voert hij aan. “De technologie evolueert echter van jaar tot jaar. Er bestaat dan ook een groot risico dat er wordt gewerkt met turbineparken die al zijn verouderd op het ogenblik dat ze kunnen worden opgestart.”

De Italiaanse premier Draghi houdt echter vol dat zijn regering inspanningen doet om de procedures te stroomlijnen, de bureaucratie te verminderen en de investeringen te versnellen.

Maar Davide Tabarelli, voorzitter van de denktank Nomisma Energia, waarschuwt voor verdere knelpunten. “Het blijft onder meer nog altijd bijzonder moeilijk om windenergie op te slaan”, beklemtoont hij. “Daarvoor zijn er nog geen geschikte batterijen beschikbaar, zodat voor verspilling moet worden gevreesd.”

Tabarelli noemt het ook opmerkelijk dat de Italiaanse regering aankondigt de Russische gastoevoer snel te zullen afsluiten om dat land te straffen voor zijn inval in Oekraïne. “Er worden in Italië al dertig jaar beloftes over hernieuwbare energiebronnen rondgestrooid”, merkt hij op. “Nu laat men uitschijnen dat het probleem in enkele weken tijd zou kunnen worden opgelost.”

Renexia hoopt Beleolico in mei van dit jaar eindelijk te kunnen opstarten.

(am)