Zeepark in Antarctica nog niet voor morgen

Een plan om op Antarctica een groot park te bouwen dat het zeeleven beschermt, is afgeschoten door China en Rusland. Voor de tweede keer op rij.

Naar jaarlijkse gewoonte komen de 26 leden van het CCAMLR, de commissie die het zeeleven op Antarctica beschermt, deze week samen in het Australische Hobart. Daar bespreken ze de bouw van een park van 1 miljoen vierkante kilometer in Oost-Antarctica.Vissen of varen is er verboden. Het CCAMLR wordt vertegenwoordigd door 25 landen, waaronder België, plus de Europese Unie.

Het park, dat dubbel zo groot is al Frankrijk, beschermt drie belangrijke gebieden in de Antarctische Oceaan. In die gebieden leeft veel krill, een belangrijke levensader voor heel wat zeedieren.

Bezwaren

Het plan werd voor het eerst voorgesteld in 2010 door Frankrijk en Australië, maar kreeg pas enkele jaren geleden zijn huidige vorm. In 2017 werd het verkleind van 1,8 naar 1 miljoen vierkante kilometer als tegemoetkoming aan de dwarsliggers.

Ondertussen heeft iedereen ingestemd met de bouw van het park, behalve Rusland en China. En omdat alle leden akkoord moeten gaan, is dat een probleem.

Het is niet de eerste keer dat de twee landen het proces blokkeren. Al sinds het begin hebben ze bezwaren tegen het project. Vorig jaar, toen het voor de eerste keer officieel werd voorgesteld in Hobart, vertraagden ze de gesprekken door lang aan het woord te zijn en amendementen voor te stellen. Daardoor bleef er weinig tijd over voor discussies. Ook dit jaar gaven ze al aan dat ze niet voor zullen stemmen.

Visrechten

Beide landen zeggen dat ze hun rechten om te mogen vissen in de Antarctische Zee willen beschermen. China vist er al sinds 2016 voor wetenschappelijke doeleinden op krill. Rusland deed dat in het verleden ook, onder de Sovjet-Unie, en staat ervoor open om dat opnieuw te doen.

Maar volgens ingewijden liggen er eerder politieke dan wetenschappelijke redenen aan de basis. Australië blokkeert al een tijd een voorstel van China om een deel te controleren van Dome A, het hoogste ijsplateau van Antarctica en daarom uitermate geschikt voor ruimte-onderzoek. De relaties tussen China en Australië staan daardoor op het vriespunt.

Het park is dus nog niet voor meteen. Volgens Daniel Bray, een professor aan La Trobe University in Melbourne, is het vooral belangrijk om China over de streep te halen. ‘Dan staat Rusland alleen en zal het eerder geneigd zijn om zich ook aan te sluiten of tenminste duidelijkheid te geven over waarom het tegen is. Want dit gaat duidelijk over politiek en niet over wetenschap’, zegt hij in de Britse krant The Times.

Meer