De wereld kent zeven morele basisregels. Dat is de conclusie van een studie van wetenschappers aan de Oxford University, gebaseerd op een analyse van etnografische data van zestig culturen over de hele wereld. De resultaten tonen dat mensen over de hele wereld vergelijkbare sociale problemen hebben, maar ook over een vergelijkbare reeks morele regels beschikken om die uitdagingen te overwinnen.

De wetenschappers wijzen erop dat deze zeven morele regels – zoals voorspeld – universeel zijn in alle culturen. Dit betekent dat de wereldbevolking over een gemeenschappelijke morele code beschikt.

Samenwerking

“Het debat tussen morele universalisten en morele relativisten heeft eeuwenlang gewoed, maar nu zijn er een aantal antwoorden,” benadrukt hoofdonderzoeker Oliver Scott Corry, professor antropologie aan de Oxford University. “Overal in de wereld kan men een gemeenschappelijke morele code aantreffen.”

“Iedereen is het erover eens dat de samenwerking en de bevordering van het algemeen welzijn moeten worden nagestreefd. Deze universele regels bepalen dat men zijn familie en zijn groep moet helpen. Verder moet men moedig zijn en zijn superieuren gehoorzamen. Maar ook een eerlijke verdeling van de middelen en respect voor het eigendom van anderen behoren tot die algemene waarden.”

Volgens een aantal theorieën is de moraliteit geëvolueerd om de samenwerking te bevorderen. “Omdat er veel vormen van samenwerking zijn, bestaan er ook veel soorten moraliteit,” zegt professor Corry. “Deze theorie verklaart waarom we een speciale zorgplicht voor onze gezinnen voelen en waarom we incest verafschuwen.”

“Het mutualisme is de basis voor de vorming van groepen en coalities. Er heerst immers kracht en veiligheid in aantallen. Daarom hechten we waarde aan eenheid, solidariteit en loyaliteit. Sociale uitwisseling verklaart waarom we anderen vertrouwen, gunsten uitwisselen, schuldgevoelens en dankbaarheid tonen en meningsverschillen goedmaken en vergeven.”

“Conflictoplossing is de reden waarom we ons bezighouden met daden van dapperheid, moed en vrijgevigheid. De gehoorzaamheid aan onze superieuren, de eerlijke verdeling van middelen en de erkenning van het eigendomsbezit kaderen in datzelfde stramien.”

Variaties

Uit het onderzoek kwamen ook drie opmerkelijke wetmatigheden naar boven. In eerste instantie stelden de wetenschappers immers vast dat men deze zeven coöperatieve gedragingen altijd als moreel goed beschouwt.

Daarnaast bleek echter ook dat in het merendeel van de culturen voorbeelden van de meeste van deze zeden konden worden gevonden. Cruciaal was echter dat er geen tegenvoorbeelden waren. Er was geen enkele samenleving waarin een van deze gedragingen als moreel slecht werden ervaren.

Tenslotte stelden de onderzoekers vast dat deze waarden op alle continenten een gelijke frequentie vertoonden. Geen enkele waarde was het exclusieve domein van een bepaalde regio.

Het onderzoek ontdekte echter ook variaties. “Hoewel alle samenlevingen het eens lijken te zijn over de zeven fundamentele morele regels, bleken er wel verschillen in de onderlinge prioriteiten,” aldus professor Corry.

De wetenschappers zeggen te hopen dat hun studie kan helpen om het wederzijdse begrip tussen mensen van verschillende culturen te bevorderen. “Tegelijkertijd kunnen de conclusies van de studie een hulp zijn om het gemeenschappelijke karakter van de mensheid te waarderen,” aldus de professor. “Bovendien bieden de resultaten ook een mogelijke verklaring voor het ontstaan van meningsverschillen.”

Het team wil in een volgende fase gegevens over moderne morele waarden te verzamelen. De wetenschappers willen tevens kijken of de variaties in morele waarden tussen de verschillende culturen ook een impact hebben op de manier van samenwerking.