Werd Stalin vergiftigd op bevel van Tito?

Er zijn tal van aanwijzingen die suggereren dat de Sovjetdictator Josef Stalin werd vermoord op bevel van de ex-Joegoslavische leider Josip Broz Tito. Dat schrijft de Britse krant The Daily Mail op basis van uitlatingen van de Sloveense historicus Joze Prijavez.

Hoewel ze beiden communistische dictaturen leidden, waren Tito en Stalin gezworen vijanden. Stalin kon niet verdragen dat Tito een onafhankelijke koers vaarde en probeerde zijn rivaal na de Tweede Wereldoorlog niet minder dan 22 maal te laten ombrengen, elke keer zonder succes.

Stalin bezweek op vijf maart 1953 aan een beroerte, althans volgens de officiële verklaring. In zijn bureau werd na zijn dood een brief van Tito gevonden waarin stond: “Stop met moordenaars te sturen. We hebben er al vijf gevangen genomen, één met een bom en een andere met een geweer. Als je niet stopt, stuur ik zelf een moordenaar naar Moskou. Ik zal geen tweede nodig hebben.”

Volgens de historicus Prijavez was dit niet gewoon een dreigement. Stalin bleef moordaanslagen op Tito beramen – één van de pogingen kwam in de vorm van een juwelenkist vol gifgas – totdat de Joegoslavische dictator hard terugsloeg.

Ironisch genoeg was Stalins dood een gevolg van zijn eigen handelingen. Iedereen, zijn veiligheidsteam inbegrepen, was zo bang van hem dat niemand een bevel durfde te weigeren, uit vrees voor executie. Toen hij in maart 1953 – kerngezond – het bevel gaf dat niemand hem mocht storen, duurde het vele uren vooraleer zijn lijfwachten eindelijk zijn kamer binnendrongen.

De bewakers vonden Stalin in levensnood op de grond, maar verspilden kostbare tijd door eerst hooggeplaatste leden van de Sovjetbureaucratie te contacteren vooraleer hem medische hulp te geven. Volgens sommige geschiedkundigen werd zo tijd gewonnen om bewijsmateriaal te verwijderen.

Toen hij eindelijk een paar dokters te zien kreeg – hij had de beste dokters in een vorige zuivering laten executeren – was het al te laat: Stalin leefde nog een paar dagen, maar stierf de nacht van 5 maart aan een hersenbloeding.

Prijavez erkent dat de 74-jarige Stalin daarvoor ook al kleine beroertes had ondergaan, maar beweert dat de echte doodsoorzaak kaliumcyanide was, toegediend op bevel van Tito. Een niet onopgemerkte dood, al was het maar omdat kwatongen beweren dat Stalin jaren eerder zijn voorganger Lenin op zijn sterfbed had vergiftigd met cyanide.