Key takeaways

• India breidt het Ranbir-kanaal aan de Chenab-rivier uit, waardoor de stroomafwaartse watertoevoer naar Pakistan aanzienlijk wordt verminderd.
• Verstoringen in de watertoevoer van de Indus-rivier zullen een impact hebben op 80 procent van de landbouwgrond in Pakistan, met gevolgen voor basisgewassen zoals tarwe en katoen.
• Een verminderde watertoevoer kan ook leiden tot energietekorten en de elektriciteitsopwekking in Pakistan verstoren.

De spanningen tussen India en Pakistan lopen op over de controle van het Indus-rivierenstelsel, een vitale waterbron voor beide landen.

Na een dodelijke terreuraanslag in Kasjmir, die India toeschrijft aan Pakistan, heeft de regering van premier Narendra Modi de deelname aan het Induswaterverdrag uit 1960 opgeschort. Dit verdrag, dat bedoeld is om een eerlijke verdeling van het water te garanderen, verkeert nu in onzekerheid, ondanks een staakt-het-vuren tussen de twee nucleair bewapende landen.

Uitbreiding van Ranbir-kanaal

India versnelt projecten om maximaal gebruik te maken van de rivieren Chenab, Jhelum en Indus, die volgens het verdrag grotendeels aan Pakistan zijn toegewezen. Een belangrijk project is de uitbreiding van het Ranbir-kanaal aan de Chenab-rivier, waardoor India’s capaciteit om water om te leiden aanzienlijk toeneemt en de stroomafwaartse toevoer naar de Pakistaanse provincie Punjab – het hart van de Pakistaanse landbouw – drastisch wordt verminderd.

Deze stap wordt gezien als een directe aanval op de bestaande overeenkomst voor waterverdeling, ondanks het feit dat het kanaal al vóór het verdrag bestond.

Invloed op watervoorziening

Bijna 80 procent van de landbouwgrond in Pakistan is afhankelijk van water uit de Indus-rivier voor irrigatie, en verstoringen bedreigen belangrijke gewassen zoals tarwe, rijst en katoen. Onvoorspelbare waterstromen kunnen de landbouwopbrengsten beïnvloeden en de productiekosten verhogen. Grote steden zoals Karachi en Lahore zijn voor hun drinkwatervoorziening afhankelijk van de Indus, waardoor een vermindering van het debiet een potentiële trigger vormt voor stedelijke watercrises.

Ook de elektriciteitsopwekking in Pakistan is sterk afhankelijk van dammen die door de Indus worden gevoed. Een verminderde watertoevoer kan leiden tot energietekorten en de Pakistaanse economie ontwrichten.

Hoewel India de waterstromen op korte termijn met 5 tot 10 procent kan verminderen, kunnen langetermijnprojecten zoals nieuwe dammen en kanalen op zijrivieren van de Indus de toegang van Pakistan tot water op termijn drastisch beperken.

Zorgen om diplomatieke escalatie

De bredere impact van deze acties reikt verder dan de directe zorgen. Waterschaarste kan interprovinciale spanningen binnen Pakistan aanwakkeren en zo de regio verder destabiliseren. Islamabad heeft de opschorting van het verdrag door India bestempeld als een “oorlogsdaad”, wat de vrees voor diplomatieke en militaire escalatie heeft aangewakkerd.

Premier Modi beschouwt water als een strategisch instrument in India’s antwoord op terrorisme, en stelde dat “water en bloed niet samen kunnen vloeien”. Hij houdt vol dat het verdrag opgeschort moet blijven totdat Pakistan aantoonbaar afstand neemt van steun aan terrorisme.

Er is bezorgdheid geuit over de mogelijke gevolgen van het bewapenen van waterbronnen. Deskundigen waarschuwen dat India’s aanpak een gevaarlijk precedent kan scheppen, waardoor ook andere landen – zoals China – ertoe verleid kunnen worden soortgelijke strategieën tegen hun buren toe te passen.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!