Plague of Corruption is een boek geschreven door een Amerikaans antivaxxer. Het stond vorige week een tijd op nummer 1 in de Amazonlijst van bestsellers. De antivaccinatiebeweging zou straks wel eens groot genoeg kunnen zijn om groepsimmuniteit tegen Covid-19 in gevaar te brengen.
Op YouTube circuleerde vorige week een video met de titel ‘Plandemic’. Daarin werd de idee gepromoot dat een vaccin tegen het coronavirus miljoenen mensen het leven zou kosten. De 27 minuten durende video werd 8 miljoen keer bekeken vooraleer YouTube hem van zijn platform verwijderde.
Uit onderzoek van de Universiteit Antwerpen bleek eind april dat slechts 3% van de Belgen immuun is voor het coronavirus. Om de verspreiding van het virus de kop in te drukken, moet 50 tot 70% van de bevolking antistoffen hebben. De natuurlijke opbouw van voldoende groepsimmuniteit kan dus nog jaren duren. Omdat het niet realistisch is om de lockdown-maatregelen zo lang vol te houden, is alle hoop gericht op de ontwikkeling van een vaccin dat de groepsimmuniteit versneld kan opbouwen.
Vaccins bestaan meestal uit onderdeeltjes van bacteriën of virussen, of soms uit geïnactiveerde virussen die de ziekte niet kunnen veroorzaken. Ze bevatten onderdelen waarop het lichaam kan reageren, bv. door antistoffen te maken, zonder zelf de ziekte door te maken. Maar vaccins zijn enkel efficiënt als grote delen van de bevolking zich laten inenten.
De antivaxxers: erg efficiënt in het verspreiden van valse informatie
De opkomst van sociale media lag de voorbije jaren mee aan de geboorte van de zogenaamde antivaxxers. Een kleine groep mensen die zich erg efficiënt heeft getoond in het verspreiden van valse informatie met betrekking tot vaccins. Dat Bill Gates het coronavirus zou hebben ontwikkeld om geld te verdienen aan een vaccin dat dankzij zijn financiering kan worden gevonden. Of dat 5G-netwerkmasten het virus versneld verspreiden… De situatie is ondertussen dermate ontspoord dat de WHO de ‘twijfel rond vaccinatie’ een van de tien grootste gezondheidsbedreigingen noemt.
Uit onderzoek dat door het magazine Nature wordt gepubliceerd blijkt dat het online antivaccinatiekamp nog altijd veel minder volgers heeft dan het provaccinatiekamp. Maar ook dat het tot drie keer meer Facebookpagina’s beheert waarnaar vaker wordt gelinkt door neutrale pagina’s.
Antivaxxers blijken ook veel meer bedreven in het bereiken van beïnvloedbare groepen (ouders bvb.) dan de provaxxers. Volgens de auteurs van het onderzoek is de kans dan ook groot dat antivaccinatiestandpunten binnen 10 jaar op Facebook overheersen.
Het grootste probleem is nu dat het merendeel van de valse informatie verspreid wordt door individuele socialemediagebruikers. Niet door een bepaald land dat bewust politieke belangen nastreeft. Het is ook veel moeilijker om die kleine garnalen eruit te vissen. Want onder het mom van ‘vrije meningsuiting’ kan iedereen op sociale media roepen wat hij of zij wil. Nadat we jarenlang die digitale echokamers gecreëerd hebben, is het bijna onmogelijk om die weer uit te schakelen.
Europa is veruit de meest sceptische regio wereldwijd
De Covid-19-pandemie dreigt het antivaccinatiekamp dus verder te versterken. In de VS gaf 20 procent van de Republikeinen in een recente peiling al aan niet van een vaccin te willen weten. Hoewel 64 procent van alle Amerikanen aangaf zich zeker te zullen laten vaccineren mocht er een vaccin op de markt komen.
In Frankrijk zegt 24 procent zich zeker niet te zullen laten vaccineren, tegen 74 procent die dat wel zou doen.
De krant Le Figaro publiceerde vorig jaar een grafiek waaruit te leren valt dat Frankrijk wel degelijk het eerste antivaccinatieland van Europa is. Zo heeft 1 op elke 3 Fransen twijfels over de veiligheid van vaccins. Vergeleken met iets meer dan 1 op 5 Belgen en 1 op 12 Britten. Toch is Europa veruit de meest sceptische regio wereldwijd waar het de veiligheid van vaccins betreft
België is redelijk oké. Of toch niet…
België lijkt voorlopig nog redelijk oké. Maar alles wijst erop dat het ook bij ons aan het veranderen is.
Zo geeft 39% van de ouders van jonge Vlaamse kinderen aan bezorgd te zijn over ernstige bijwerkingen van vaccins. Nog eens 32% is van mening dat nieuwe vaccins met meer risico’s gepaard gaan dan degene die al langer gebruikt worden. Eén op de vijf jonge moeders vindt dat haar kind niet moet worden gevaccineerd tegen ziektes die tegenwoordig niet meer voorkomen. Bij zwangere vrouwen is dat 22% en bij ouders van adolescenten zelfs bijna een kwart.
Vooral verontrustend is dat bij de volgende generatie ouders, de tieners van nu, één op vier in ons land al blijkt te denken dat vaccins gevaarlijk zijn voor een baby. De cijfers dateren van vorig jaar. In welke mate ze zijn geëvolueerd nu Covid-19 de wereld beheerst, weten we niet.
Wat wel vast staat is dat nu de wereld dringend nood heeft aan een vaccin tegen Covid-19 het antivaccinatiekamp steeds sterker wordt.
De goed geoliede antivaccinatiebeweging
De algemene acceptatie van een vaccin tegen Covid-19 is verre van zeker. Nu we zien hoe platforms zoals Facebook en YouTube worstelen om de verspreiding van video’s zoals ‘Plandemic’ tegen te houden, maken velen zich zorgen over het moment dat miljarden mensen zullen moeten worden overtuigd zich met een vaccin te laten inenten. De kans dat overheden en sociale media door een goed geoliede antivaccinantiebeweging, die zich al heer en meester heeft getoond in het verspreiden van verkeerde informatie en samenzweringstheorieën, buitenspel zullen worden gezet, is dan ook niet denkbeeldig.