Oogcontact: 5 zaken die de wetenschap ons leert

Oogcontact met een ander persoon neemt best exact 3,2 seconden in beslag. Wanneer het contact vlugger wordt afgebroken, dreigt men van evasief gedrag te kunnen worden beschuldigd. Houdt men de blik van de ander echter langer vast, loopt men een grote kans als een griezel bestempeld te worden.

Dat is de conclusie van een onderzoek van wetenschappers aan het University College London. Maar wat leert de wetenschap ons nog over oogcontact?

1. Oogcontact betekent interesse

“Oogcontact betekent interesse, wat op zijn beurt aan een intentie gelinkt kan worden,” verduidelijkt Alan Johnston, die aan bovenstaande studie meewerkte.

“Wanneer een vreemdeling iemand twee tot drie seconden aanstaart, blijven zijn bedoelingen onduidelijk. Men ervaart dan ook niet onmiddellijk een bedreiging.” “Dat verandert echter wanneer het oogcontact langer duurt. Om dan nog een comfortabele situatie te behouden, moet de vreemdeling al een grote betrouwbaarheid uitstralen.”

2. Maken glimlachende vrouwen de beste kans om een man te versieren?

Niet enkel oogcontact, maar ook een begeleidende glimlach speelt een rol. Een groep onderzoekers van de universiteit van Missouri in de VS vroeg zich af of glimlachende vrouwen de beste kans maakten om een man te versieren?  Om het antwoord op deze vraag te krijgen organiseerden ze een studie die de naam “Giving the Come-On: Effect of Eye Contact and Smiling in a Bar Environment‘ en die de kracht van de glimlach moest bewijzen.

Om hun hypothese kracht bij te zetten gingen 15 vrouwelijke onderzoekers in een bar zitten en maakten ze oogcontact met een reeks mannen, die uiteraard van het experiment niets afwisten en gewoon wat ontspanning zochten in een lokale drankgelegenheid. De onderzoekers maakten oogcontact met willekeurige mannen, soms wel en soms niet gevolgd door een glimlach. Wat bleek? “Wanneer een glimlach het oogcontact begeleidde, ging 60% van de mannen tot de actie over. Maar bleef het bij oogcontact alleen dan voelde slechts 20% van de mannen zich geroepen om zijn kans te wagen.”

Conclusie: vrouwen die op zoek zijn naar een man doen er goed aan te glimlachen.

3. Oogcontact: waarom rijke mensen moeilijk oogcontact maken

Er bestaat een oude wijsheid die zegt dat rijke mensen soms ziekelijk ongeïnteresseerd gedrag kunnen vertonen en ze pas in actie komen wanneer begrippen als ‘noblesse oblige’ naar boven komen,” zegt Dacher Keltner, die samen met professor psychologie Michael W. Kraus het onderzoek leidde. ‘De studie bevestigt een aantal stereotypes over de rijken, maar doet vragen oprijzen bij de manier waarop we de armen karakteriseren.

De onderzoekers filmden het gedrag van 100 mensen uit verschillende sociale klassen in verschillende sociale situaties en besluiten nu dat ontbering en tegenspoed mensen verbindt en niet verdeelt. Armere mensen hebben dus sociaal contact nodig om te overleven.

Ken Wyman, professor aan het Humber College van Toronto en auteur van 7 boeken over liefdadigheid, denkt te weten waarom rijke mensen zich vaak afwezig gedragen bij sociale bijeenkomsten.

“Rijke mensen worden te vaak geconfronteerd met mensen die hen als niets anders dan wandelende portefeuilles beschouwen, niet als volledige en complexe levende wezens. Rijke mensen die dit soort ervaringen hebben doorstaan stellen zich dus al makkelijk wat voorzichtiger op.”

4. Gebrek aan oogcontact kan wijzen op autisme

Eerder onderzoek heeft ook al aangetoond dat baby’s al enkele dagen na de geboorte een duidelijke voorkeur vertonen voor personen die direct oogcontact zoeken. Bovendien blijkt een gebrek aan oogcontact één van de vroegste signalen van autisme bij kleine kinderen. Dat is volgens de onderzoekers geen gevolg van desinteresse. Het lijkt er sterk op dat autisten angstig worden van kijkende gezichten. Autistische kinderen hebben vaak zelfs bang van de vriendelijke ogen van hun moeder, aldus een van de onderzoekers.

5. Online oogcontact smoort scheldcultuur op internet

Sla er eender welk webforum op na en er kan maar één conclusie zijn: mensen zijn online een paak gemener dan in het gewone leven. Psychologen hebben de reden daarvoor altijd gezocht in anonimiteit en onzichtbaarheid. Wanneer je online bent, weet niemand hoe je er echt uitziet.

Onderzoekers van de universiteit van Haifa komen tot volgende conclusie: we zijn gemeen op internet omdat we geen oogcontact met onze gesprekspartners maken.

Ze vroegen 71 paar studenten die elkaar niet kenden om een debat te voeren over Internet Messenger en tot een oplossing te komen. De koppels zaten in verschillende kamers en chatten in verschillende omstandigheden: sommigen moesten persoonlijke details prijsgeven; anderen konden zijdelings een glimp van hun gesprekspartner opvangen door een webcam en nog anderen konden via een camera direct oogcontact maken met hun gesprekspartner.

Wat bleek? Niet anonimiteit of onzichtbaarheid, maar de mate waarin ze oogcontact onderhielden, bepaalde de graad van gemeenheid.

Wanneer hun ogen niet zichtbaar waren, waren ze tot tweemaal gemener. Zelfs wanneer de deelnemers onherkenbaar waren en ze enkel elkaars ogen konden zien, zeiden ze zelden bedreigende zaken.

Waarom dat zo is weten de onderzoekers niet meteen. Al hebben ze wel een indicatie. ‘Wanneer je de ogen van je gesprekspartner ziet begrijp je ook beter zijn gevoelens en de signalen die hij uitzendt. Dat vergroot op zijn beurt de empathie vergroot en de communicatie verbetert,’ besluit hoofdonderzoeker Noam Lapidot-Lefler.

Meer

Ontvang de Business AM nieuwsbrieven

De wereld verandert snel en voor je het weet, hol je achter de feiten aan. Wees mee met verandering, wees mee met Business AM. Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en houd de vinger aan de pols.